Arangkada of Leo Lastimosa for July 18, 2010

Paghinulsol sa MCIAA

Mayoriya sa mga sakop sa board sa Mactan Cebu International Airport Authority (MCIAA), sa gusto nila o sa dili, mamutos na sunod buwan.  Kay di na lugwayan ang ilang mga termino sa pamunoan ni Pres. Noynoy Aquino.  Mao nga mosamot kakadudahan ang ilang paugat paghatag og makalilisang nga pabawon ngadto sa niretiro na nilang kauban nga si Dawnie Roa.

Kon may kaikog pa lang unta, gitugyan na nila sa bag-ong liderato sa MCIAA ang pagtimbang-timbang makiangayon bang paghatag ni Roa og P500,000.  Bisan kon di gani diay siya maoy angayng molingkod alang sa Departamento sa Turismo kay ang MCIAA charter nitugot man lang unta sa secretary, o assistant secretary, o undersecretary.

-o0o-

Si MCIAA General Manager Danilo Francia di na matudlo pagbalik.  Di siya kalipikado sa katungdanan.  Di siya CESO (career executive service office) eligible.  Kutob na lang siya karong Hulyo 31.  Gawas lang kon di pa mahuman si Aquino paghulip sa mas mahinungdanong mga katungdanan sa kaulohan.
Sa gusto nila, o sa dili, mapugos na sab pagpamutos ang mosunod nga upat ka mga representante sa pribadong sektor (sa way pagtuki sa ilang katakos, ug unsay ilang nahimo, pagduma sa tugpahanan):  Silang kanhi Cebu City vice mayor Renato Osmeña, Cebu Business Club President Dondi Joseph, Maglilindog Bobit Avila ug Magpapatigayon Winglip Chang.

-o0o-

Goodbye bonut na sab bisan ang mga nanglingkod sa MCIAA board isip mga representante sa nasudnong mga buhatan sa kagamhanan:  Department of Transportation and Communication (DOTC), Department of Justice (DOJ), Department of Finance (DOF) ug Civil Aviation Authority (CAA).
Mahimong mahibilin sa MCIAA board si DOT 7 Director Maria Rica Bueno, gawas lang kon ilabay siyang Aquino ngadto sa laing rehiyon.  Usa ray seguro nga magpabilin sa kontrobersiyal nga board:  Si Gobernador Gwen Garcia, tungod sa iyang pagkapili pag-usab pagka gobernadora sa Sugbo.  Pabilin hinuon nga maglaway og lingkoranan sa board ang Kagamhanan sa Dakbayan sa Lapulapu, bisan silay nahimutangan sa tugpahanan.

-o0o-

Kon wa pang kamatngon ang mga sakop sa MCIAA board, hinuwaman na lang kining lugway sa ilang katungdanan.  Kon wa pa lang unta maapiki ang bag-ong pamunoan, daghang salamat sa kaluya sa Civil Service Commission (CSC) pag-imbentaryo sa tanang mga tinudlo ni kanhi presidente Gloria Arroyo kansang mga termino dungan nga napupos niadtong Hunyo 30, di na unta nila madalidali pagpalusot ang tseke ni Roa.
Maong kon duna pa silay nahibilin nga bisan gamay na lang uwaw, gawas nga bakwiong pabawon ni Roa, sublion sang legalidad sa iyang pagdawat sa P30,000 nga binuwang suholan sa niaging 15 ka tuig sa katungdanan nga mahimong di diay iya, ug mangayog pasaylo sa tanan nilang nahimo-nga-di-unta-angayng-himuon ug wa-mahimo-nga-angay-untang-himuon sa tugpahanan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for July 17, 2010

Nganong tak-om sila

Nangayo og mga ngan si Cebu City Michael Rama busa ako siyang gihatagan og mga ngan.  Sila ang department heads nga nagdumili pagtubag sa mga pangutana sa reporters sa City Hall kay, nila pa, gipugngan na sila sa mayor ug mas maayo pa nga adto na lang sila mangutana ni Rama:  Cebu City Treasurer Ofelia Oliva, Citom Executive Officer Arnel Tancingco ug Cebu City Legal Officer Joseph Bernaldez.
Laing ngan:  Si June Berongan sa DYAB nangutana unta unsa na kadaghan ang mga kaso sa dengue sa Dakbayan sa Sugbo; apan gibalibaran siya ni Assistant Epidemiologist Durenda Macasucol, kinsa nipasabot nga giingnan silang Cebu City Health Officer Fe Cabugao nga adto papangutan-on ang media ni Rama.

-o0o-

Si Rama niingon nga silang Oliva, Tancingco, Bernaldez ug Cabugao mahimong wa katambong sa tigom diin iyang gipasabot nga wa niya sila did-i pagtubag sa mga pangutana sa media.  Nisaad siya pagtawag nila ug pagpasabot nila pag-usab.
Nangahas ko pagpasabot ni Rama nga tingali baya og nanagana lang ang department heads tungod sa duha ka kundisyon nga iyang gipahamtang sa ilang pakighinabi sa media:  Una, nga kinahanglang mahibawo una siya sa kasayuran nga ilang ihatag sa media; ug ikaduha, nga taktakon sila kon ang ilang isulti makapauwaw sa dakbayan.  Nisaad si Rama pagtuon sa akong pangagpas.

-o0o-

Giawhag nako si Rama paghisgot og mga panghitabo aron pagmatuod sa iyang pangangkon nga may reporters nga nanud sa mga departamento bisan unsang orasa, nahasol ang trabaho sa mga kawani ug nga namugos sa department heads pagtubag sa ilang mga pangutana.
Nitubag siya nga may reporter nga nitapad paglingkod niya ug nitan-aw sa mga dokumento sa iyang lamesa.  Wa hinuon siyay ngan nga ginganlan.  May lain siyang gihisgutan, nga akong tan-aw maoy tinuod nga hinungdan sa "di gag order," ang sulti ni Oliva nga way kuwarta ang dakbayan alang sa P200 milyones nga supplemental budget ni Rama.  Kon nahimangod siyang Oliva, nganong giduhig mang tanang department heads ug ang media?

-o0o-

Atol sa dul-an sa usa ka oras namong panagsulti sa Arangkada sa DYAB gahapon, gipangutana nako si Rama unsay iyang nahunahunaan nga paagi pagpahilom sa kontrobersiya mahitungod sa iyang hinigugma, si kanhi konsehal Joy Pesquera:  Iya bang itudlo og klarong katungdanan aron wa nay mokuwestiyon sa iyang presensiya sa City Hall; o hipuson sama sa gihimo ni Pres. Noynoy Aquino ni Konsehal Shalani Soledad?
Matod ni Rama iyang itudlo si Pesquera isip consultant sa budget ug finance kay, gawas nga abogada, certified public accountant man.  Gipanalipdan ni Rama nga di dako ang suweldo ni Pesquera (wa hinuon maghisgot sa iyang influencia) ug nga iyang katungod ang pagkuha sa mga tawo nga hingpit niya nga masaligan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for July 16, 2010

                      Kabuotan ni Rama

 

                      Angayng paluyohan ang protesta sa reporters sa Cebu City Hall batok sa bag-ong sistema nga gipatuman ni Mayor Michael Rama nga naghigpit sa ilang kagawasan pagkuha og kasayuran gikan sa nagkalainlaing department heads.  Wa kinahanglana ang paglangay-langay ug paglisudlisod sa gawasnon nga bul-og sa kasayuran tungod lang kay ganahan ang mayor nga mahibaw-an niya ang tanan sa di pa mabalita sa media.

              Ang gipakigbisogan sa mga sakop sa Charm (City Hall Reporters in Media) di lang alang sa ilang inadlawng panginabuhi.  Kon dili, ug mas mahinungdanon, aron pagpanalipod ug pagpatigbabaw sa balaanong katungod sa katawhan pagpakisayod giunsa paggasto sa kagamhanan ang ilang hinagoan nga buhis.

                                        -o0o-

              Apan kon protestahan ang pagpanlugpit nga gipasiugdahan ni Rama ug sa taphaw niyang mga magtatambag, angay sang sawayon sa mga paaging sama kasibaw ug kakusganon ang nag-una nga mga pagpanlugpit sa ubang lokal ug nasudnong mga opisyal, sama sa:

●   Gipasangil sa pipila ka reporters sa Kapitolyo nga kuhaon daan ang ilang mga pangutana ug sultihan sila unsa ray mapangutana atol sa press conference ni Gobernador Gwen Garcia;

●   Pag-ban ni kanhi mayor karon Kongresista Tomas Osmena sa pipila ka reporters tungod lang kay gikaaway niyang ilang kadagkoan; ug

●   Pagdumili gyong kanhi mayor karon Kongresista Arturo Radaza sa Lapulapu City pagpanubag og bisan unsang pangutana sa media.

                                         -o0o-

              Kon may mga pagsaway man batok sa mga gihimo nilang Garcia, Osmena ug Radaza kaniadto, di gyod sama kainit sa mga komentaryo batok ni Rama karon.  Ngano man?  Tungod ba lang kay mas nagkahiusa ug mas nagpakabana ang mga sakop sa Charm?

               Nahadlok ko nga ang bugtong katin-awan mao ang kabuotan ni Rama:  Sayon kaayo nga sawayon kay wa man igdungog nga manggukod (ang bugtong niyang gikiha og libelo, si Jimboy Tiongko, di sakop sa media);  lahi ni Garcia nga mamanghag ug mokiha; lahi ni Osmena nga manginsulto; ug lahi ni Radaza nga pabaga ug papating gyod ang show.

                                         -o0o-

              Nga mao say posibleng katin-awan sa kasaba sa nasudnong kahugpongan sa media sa pasiunang mga bulilyaso sa mga sakop sa gabinete ni Pres. Noynoy Aquino.  Morang nakapatay og reporter o nakakawat og minilyon silang Presidential Spokesman Edwin Lacierda (kay nagdumili pag-angkon nga sayop ang Memorandum Circular No. 1), Education Secretary Armin Luistro (kay nipasangil sa media nga wa kasabot unsay sex education) ug Foreign Affairs Secretary Alberto Romulo (kay niinsistir nga legal ang paglugway sa pipila ka embahador ni kanhi presidente Gloria Arroyo).

              Nganong di man sama kakusganon ang pagprotesta sa pagdumili ni Arroyo pagpanubag og mga pangutana sa mga eskandalo sa iyang pamunoan?  Tungod ba kay wa igdungog si Arroyo nga kampeyon sa kagawasan sa prinsa?  Ug nga di silang kapaabot og proteksiyon gikan sa Malakanyang gikan sa mga pagpanghasi?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for July 15, 2010

Gakot ni Rama

Gidid-an ba gyod ni Cebu City Michael Rama ang iyang department heads pagtubag sa mga pangutana sa media, suma sa mga opisyal nga nangayo og pasaylo nga di silang kaatiman sa reporters?  O nasayop lang nila pagsabot ang tugon ni Rama, suma sa mayor nga nihimakak nga iyang gigakotan ang baba sa mga opisyal?
Mapatin-aw tingaling kalibog pinaagi sa pagsubay sa sulti ni Rama:

• Kon di andam ang department heads nga manubag sa mga pangutana, angay nilang ipasa ang mga sakop sa media ngadto sa public information officer (PIO);
• Pagka karon, si Rama ra sab ang PIO; ug
• Gimando ning Rama aron masegurong siyay unang mahibawo sa bisan unsang kasayuran sa di pa mogawas sa media.

-o0o-

Sama sa nangaging mga sulti ni Rama, nagkasukwahi ang ulo ug ang ikog sa iyang tugon.  Ang bisan unsang pangangkon ni Rama nga di hingpit ang iyang pagdili sa mga opisyal pakigsulti sa media napapas sa kataposang bahin sa iyang tugon:  Kinahanglan nga siyay unang mahibawo sa bisan unsang kasayuran nga ihatag sa department heads ngadto sa media.
Samtang nipasabot silang City Veterinarian Alice Utlang ug Planning Officer Nigel Paul Villarete nga andam silang manubag sa mga pangutana sa media, di mabasol ang ubang department heads nga nitak-om kay naglisod pagsag-ulo unsay kasayuran nga nahibaw-an nang Rama ug busa ikatug-an na nila sa media.

-o0o-

Kon may pagsalig pa lang unta sa iyang department heads, ug kon matinud-anon pa lang unta sa pasalig nga way tagoan ang iyang pamunoan, si Rama di angayng magduda sa ilang kaandam pagtubag sa mga pangutana sa media.  Kay gawas lang sa iyang mga tinudlo, kasagaran sa department heads sa City Hall mas dugay nang nangatungdanan ug mas suhito kay ni Rama sa ilang mga gimbuhaton.

Si Rama gihapon ang unang mahibawo sa kasayuran sa iyang department heads.  Nga di kinahanglan nga langayon ni lisudlisuron ang media.  Pinaagi sa pagbasa sa reports sa matag departamento ug sa tinuod nga pagpaminaw sa department heads atol sa ilang mga tigom.

-o0o-

Apan kon gusto gyong Rama nga kontrolahon ang bul-og sa kasayuran nga makuha sa media, mapakyas siya.  Daghan nang nag-una niya nga nisuway ug napakyas sab:  Apil na silang anhing diktador Ferdinand Marcos, kanhi presidente Gloria Arroyo ug iyang amiga nga si Gobernador Gwen Garcia.

Di kagakotan ni Rama ang tanang baba sa City Hall.  Pipila nila motabi lang gihapon, di na lang magpahingan.  Di siya kinahanglang mahibawo sa tanang kasayuran sa mga departamento aron mahimong maayong mayor.  Bugtong gikinahanglan mao ang katakos pagkuha sa labing mahinungdanong kasayuran pagpanimon sa dakbayan.  Nga di mahuptan pinaagi sa pagpahilom sa iyang department heads ug paglugpit sa katungod sa katawhan pagpakisayod.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

 

Arangkada of Leo Lastimosa for July 14, 2010

Pansayan sa MCIAA

Kon may P500,000 ang Mactan Cebu International Airport Authority (MCIAA) nga pabawon alang sa retiradong direktor sa Department of Tourism (DOT) sa Central Visayas nga si Dawnie Roa, nganong wa man kagahin ang board of directors og kuwarta pag-ayo sa gubaon nga mga pansayan sa tugpahanan, paglimpiyo nila ug pagtino nga di mangalisbo?
Kon tinuod ang pangugat ni General Manager Danilo Francia nga may gahom ang board ubos sa MCIAA Charter paghatag sa benepisyo ngadto ni Roa, nganong nataligam-an man sa board ang mas batakan nilang gimbuhaton, nga gimando sab sa charter, pagpalambo sa kahimanan sa tugpahanan aron nga makadani og dugang lokal ug langyaw nga mga turista?

-o0o-

Mga tigpaminaw sa Arangkada sa DYAB Abante Pa, Bisaya nipadayag sa ilang kahimangod sa masulub-on nga kahimtang sa mga pansayan ug ubang kahimanan sa tugpahanan:  Way tubig kon brownout, napayok nga mga inuduro, basurahan ang gihimong balde sa tubig, botelya sa mineral water ang gisudlan sa sabon sa kamot, nangapakpak nang pintal sa mga pultahan, nanglagom nga mga kisame, naukal nang carpets, nagkabulingit ug nangliki nang sawog ug labihan kaalimuot nga palibot.
Maong may sukaranan silang maningil:  Diin man padung ang dagko kaayong terminal fee sa matag pasahero?  Gitagana na bang daan nga pabawon sa kaubanan ni Roa sa MCIAA board nga nangahadlok nga di na itudlo pagbalik ni Pres. Noynoy Aquino?

-o0o-

Laing gipaingnan sa kuwarta sa MCIAA mao ang P50 milyones nga MIP Lounge nga gidalidali pagtukod alang sa Asean Summit niadtong 2007:  Nalata nang kisame tungod sa kanunayng pagkabasa sa uwan, nangliki na ang bungbong nga hinimo lang sa plywood ug nangagusbat na ang mga lingkoranan nga napiksan sab sa uwan.
Nagpakabana nga mga kawani sa MCIAA nihatag og dugang kasayuran sa laing gipaingnan sa kuwarta sa mga magbubuhis:  P120,000 matag direktor sa MCIAA atol sa pagpirma sa Collective Negotiation Agreement; ug P40,000 matag direktor niadtong Disyembre.

-o0o-

Si Roa nakalingkod sa MCIAA board ug nagdawat og P30,000 matag buwan (P15,000 matag tigom) isip representante ni kanhi Tourism secretary Ace Durano.  Silang duha igo lang sang nagrepresentar sa DOT.  Si Roa nakadawat na sa makabuhong nga retirement benefits gikan sa DOT.  Ang pagdawat niya og dugang retirement benefits gikan sa MCIAA dako na kaayo nga pamintaha.
Kon may kaikog pa unta silang Francia ug kaubanan sa MCIAA board, hagbay ra unta nga nisumiter og courtesy resignation paghatag og kagawasan sa bag-ong pamunoan pagpili og ikapuli nila.  O pagpabilin nila.  Mao diay nga gisalikway ang batakan nga lagda sa kaikog.  Mahimo nga gitilok diay ang inihap nga lang nga mga adlaw sa pangatungdanan aron pagtiti sa bisan unsa nga nahibilin sa panudlanan sa MCIAA.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for July 13, 2010

Salig ni Noynoy

Sukwahi sa kabalaka sa pipila, nagkahiusa nang katawhang Pilipinhon.  88% nila nisalig ni Pres. Noynoy Aquino.  Sa ato pa, way sukaranan ang mga pangangkon nga padayon silang nabuakbuak kay hangtod karon wa pang kadawat sa ilang kapildehan ang mga dumadapig nilang kanhi presidente Joseph Estrada, Senador Manny Villar ug kanhi defense secretary Gibo Teodoro.
Laing makapakugang nga kasayuran:  Di tinuod ang mga pasidaan nga taas kaayo ang gipaabot sa katawhan sa pamunoang Aquino; ug nga bisan unsay mahimo sa pamunoang Aquino mahugno gyod sila.  14% ra sa katawhan ang nagtuo nga matuman ni Aquino ang iyang mga saad sa kampanya.

-o0o-

Ang mga numero nga nahipos sa Social Weather Stations (SWS) sa survey nga ilang gihimo niadtong Hunyo 25-28, o pila ka adlaw sa wa pang inugurasyon ni Aquino, makapakugang kay nisukwahi sa pangagpas sa mga nangangkon nga kamaong mobasa sa sentimento sa kinabag-an sa katawhan.
Makapahinumdom ni nato sa kadako sa kang-a tali sa pasidaan sa mga nangangkong eksperto sa piniliay nga di andam ang katawhan sa bag-ong teknolohiya sa labing unang nasudnong automated nga piniliay sa Pilipinas ug sa pagkatinuod sa survey sa SWS nga sayon ra alang sa kinabag-an ang pagmarka sa mga balota tungod sa ilang kasinatian sa NCEE (National College Entrance Examination) ug ubang mga transaksiyon.

-o0o-

Ang bag-ong survey nagpakita nga bisan sa ilang pagsalig ni Aquino (4% ray way bilib niya), nahibawo ang katawhan unsa ray mahimo sa iyang paglingkod sa Malakanyang:  14% nagtuo nga matuman ang tanan niyang saad; 19% nagtuo nga matuman ang labing daghan sa mga saad; 53% nagtuo nga pipila ray matuman; ug 4% nagtuo nga way bisan usa sa iyang mga saad ang matuman.
Unsay ipasabot sa mga numero?  Ang kinabag-an sa katawhan mas utokan kay sa pagtan-aw sa pipilang nagtuo nga sila ray kamao.  Mas nagtugkad sa yuta ang mga tiil sa kinabag-an kay sa pipila ka naglutaw nga mga tigpaniid.

-o0o-

Ang labing makabungog nga pagpaluyo nadawat ni Aquino gikan sa Sugbo ug Kabisay-an (91%); ang labing ubos sa Mindanao (84%).  90% sa mga adunahan ug hamugaway og kahimtang ang salig niya; 88% sa masa; ug 87% sa labing kabos.

Di diay tinuod nga ang Sugbo ug Kabisay-an teritoryo ni kanhi presidente Arroyo niadto.  O ni Aquino karon.  Mas dako lang tag pagsalig sa magtungkawo sa Malakanyang.  Nga mopakita og saad sa katakos pagpalambo sa nasud ug katawhan.  Hangtod nga makumbinser nga gibudhian ang lapad natong pagpaluyo.  Sama sa atong pagbasura nilang Arroyo ug mga alyado.

Ug sa mga hangtod karon di motuo sa surveys, palihug huwami ang wa na isul-ob nga t-shirts sa mga dumadapig ni Gibo nga nagkanayon, "Wa mi mapangutana sa survey."  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

 

Arangkada of Leo Lastimosa for July 12, 2010

Sipyat ni Noynoy


        Dunay di maayong mga timaan sa duha pa lang ka semana nga pamunoan ni Pres. Noynoy Aquino.  Nga nisukwahi sa iyang panumpa pagbadlong sa lapad nga pangurakot sa kagamhanan ug pagpasiugda sa dugay na kaayong gipangandoy nga makiangayong kausaban alang sa kinabag-an sa katawhan.

        Wa ko magpasabot sa iyang pag-insistir sa di paggamit og wangwang.  Way balaod nga nalapas sa iyang pagpili pag-unong sa kasarangang mga motorista.  Wa koy problema sa iyang pagkauwahi sa pipila ka kalihokan. Si kanhi presidente karon Kongresista Gloria Arroyo nauwahi og tulo ka oras sa tigom sa Kongreso nga way bisan usang nikutikuti niya.  May problema hinuon ko sa pipila sa iyang mga tinudlo.

-o0o-
        Hapit ko mahagbong sa lingkoranan pagkahibawo nga iyang gitudlo pagka administrador sa National Food Authority (NFA) si Lito Banayo.  Si Banayo maoy political adviser sa konbiktadong kawatan nga si kanhi presidente Joseph Estrada.  Campaign manager sab siyang Senador Panfilo Lacson, sa wa pa mobalhin ngadtong Senador Chiz Escudero, ug sa wa pa nakasud sa kampanya ni Aquino.
May personal kong kasinatian sa kakuwang og kaligdong ni Banayo.  Dihang siyay nagda sa kampanya sa kandidato pagka kongresista sa Sugbo niadtong 2007, gitanyagan ko sa iyang kampo nga sudlan og P30,000 ang akong ATM matag buwan bugti sa pagsal-ot sa ngan sa kandidato sa inadlaw nakong tulomanon sa radyo.

-o0o-
Laing makapaisa sa kilay mao ang pagtudlo ni Aquino kang Magtanggol Gatdula isip hepe sa National Bureau of Investigation (NBI).  Ang NBI maoy gitahasan pagsikop sa nagtagutago nga si Lacson.  Si Gatdula tawo ni Lacson niadto sa Presidential Anti-Organized Crime Task Force (PAOCTF). Wa na ba gyoy laing napili si Aquino nga di kadudahan nga may kasabotan na silang Lacson?
Nakontrobersiyal sab ang pagtudlo ni Aquino kang Cayetano Paderanga sa National Economic and Development Authority (NEDA) tungod sa pasangil nga gitaktak siya pagka presidente sa Credit Investigation Bureau Inc. (CIBI) niadtong 2007 tungod sa eskandalo sa buhis.  Nabulilyaso sab si Customs Commissioner Lito Alvarez human gipasanginlan nga nanikas sa golf.

-o0o-

Mahimong mapasabot ang katawhan nga imposible nga ang tanang tinudlo ni Aquino makaambas sa iyang mga lagda sa katakos ug kaligdong.  Nga sa usa ka bakat nga mangga, may mga dunot gyod nga masagol.  Apan si Aquino ra man sab gud ang nipasalig nga di siya mopili sa "lesser evil" kay di gyod siya motugot nga may "evil" nga masagol sa iyang pamunoan.  Nga palabihon pa niya ang masakiton basta mga ligdong gyod ang iyang ipanudlo.

Nganong gibungul-bungolan man niyang mga pasidaan ug makadaot nga kasayuran batok nilang Banayo, Gatdula, Paderanga ug Alvarez?  Ug karon nga nabantang nang iyang kasaypanan, nganong wa pa man siyay gihimo pagtul-id sa bulilyaso?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com