Arangkada of Leo Lastimosa for February 12, 2012

Halad sa Negros Oriental


Fuente Osmeña, Cebu City--Nagbunok ang uwan, kusog ang huros sa hangin, labihang tugnawa, mingaw ang rotunda.  Apan way pagkutat ang pagpangabot sa mga hinabang sa mga Sugbuanon alang sa mga biktima sa linog sa Negros Oriental.  Sukad niadtong Miyerkules sa hapon, kanus-a gilusad ang Kapamilya Relief Campaign, wa gyod magmingaw ang mga tolda ug gamayng luna nga gipahuwaman ni Cebu City Mayor Mike Rama namo.
Sa akong pagsuwat ini, niabot na og kapin sa P2 milyones ang mga hinabang nga among nadawat human lang sa upat ka adlaw nga kampanya.  Naglakip ni sa cash donations nga P1,120,042.25 ug mga pagkaon, tubig, tambal ug sinina nga mobalor og P1,065,862.50.

-o0o-

Mao ni labing paspas nga relief campaign nga among napasiugdahan sukad masukad.  Tungod tingali sa kaduol sa nahitaboan, o sa kadaghan sa mga may paryente nga naapektahan, o kay ang mga Sugbuanon nabiktima sab sa kusog nga tay-og niadtong Lunes sa udto.
Ang labing dakong hagit mao ang paghatod sa labing daling panahon sa mga hinabang ngadto sa mga biktima, latas sa naputol nga kadalanan ug nangaguba nga mga taytayan sa naigo nga mga dapit.  Gibahin namo og kaduha ang Negros Oriental:  Ang Tayasan, Ayungon ug kasilinganan gisilbihan sa ABS-CBN Central Visayas; samtang ang Guihulngan ug tapad nga mga lungsod giatiman sa ABS-CBN Western Visayas.

-o0o-

Usa ug tunga ka Kaoshiung buses nga mga hinabang ang among nakarga sa barko sa Philippine Navy sa pantalan sa Naval Forces Central (Navforcen) sa Lapulapu City niadtong Huwebes sa gabii.  Apan nadaot ang generator sa barko maong gibalhin ang kargamento sa BRP Heneral Emilio Aguinaldo nga nidunggo sa pantalan sa Tsuneshi sa Balamban Sabado sa hapon.
Apan dagko kaayong bawod maong wa kabiya ang barko alang sa tulo ka oras nga biyahe paingon sa gamayng pantalan sa Bolado sa Guihulngan City.  Ang laing kalangay nakahatag hinuon namo og higayon sa pagkarga og dugang food packs sa mas dakong barko.

-o0o-

Nakakarga na mi og duha ka trak sa food packs (matag putos dunay duha ka kilong bugas humay, tulo ka putos nga noodles ug duha ka latang sardinas) ug binotelyang tubig sa George and Peter Lines Ferry 2 nga nibiya sa Sugbo Sabado sa gabii ug niabot sa Dumaguete City Dominggo sa kadlawon.
Daghang salamat sa nipahuwam og mga sakyanan:  Van sa New Yutek Hardware ni Vicky Chan Sy sa Parian, Cebu City; wing van sa ARA Cargo Forwarder ni Mayor Albert Ator sa Siaton, Negros Oriental;  trak ni Engr. Raymond Condor sa San Isidro, Talisay City; Kaoshiung buses sa Cebu City Hall; double cab ni Mrs. Young (inahan ni Cebu City Vice Mayor Joy Young) ug trak sa Barangay Tabunok, Talisay City.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 11, 2012

Kainutil sa SC


Kon nagtuo ang walo ka mahistrado nga alyado ni Chief Justice Renato Corona sa Korte Suprema nga pasundayag sa puwersa ang ilang pagluwat og temporary restraining order (TRO) batok sa pagpaabli sa Senado sa dollar account ni Corona sa Philippine Savings Bank (PSBank), sayop sila.  Ang TRO igo lang mopabantang sa tanang hingtungdan sa ilang kahuyang.  Ug kainutil sa pagpanghilabot sa impeachment trial.
Kay di mahitabo nga motuman ang senator-judges sa TRO sa mga konsabo ni Corona.  Ug way mahimo silang Corona ug ang walo ka mahistrado sa pagpatuman sa TRO.  Di nila mahimong pakasab-an ang Senado sa tigpamaba nga si Jose Midas Marquez, nga di gani kapugong sa natualing mikropono.

-o0o-

Kon mosupak sa TRO ang senator-judges, silang Corona ug walo ka mahistrado mahimong mosagpa og contempt sa mga sakop sa Senado.  Apan kon pikatan silang Senador Bong Revilla, ginamit ang ngan nga iyang gipalambo sud sa daghang katuigan, ug ni Senador Lito Lapid, nga naglibog pa sa kalainan sa loan ug cash advance, wa silay mahimo.
Bisan ang kang Corona nga 5,000 ka dumadapig, nga tinuod tingaling mga demonstrador kay wa man manghipos sa ilang plakard pagbiya sa media ug tinuod tingaling taga Iglesia ni Cristo kay wa man angkona sa kadagkoan sa relihiyusong kahugpongan, di kapamugos pagpatuman sa TRO.

-o0o-

Makaangkon lang og braso silang Corona ug walo ka mahistrado kon mobalitok nilang mga polis ug mga sundawo.  Kansang commander in chief, nga taguon lang nato sa ngan nga Presidente Noynoy Aquino, klarong wa kapusta sa ilang kawsa.
Apan mobalitok lang ang mga polis ug mga sundawo kon (1) makumbinser sila pagsimpatiya sa kapait sa P24.6 milyones nga peso deposits ug sa kamakaluluoy sa P30 milyones nga dollar deposits ni Corona; ug (2) nahimangod sila sa sunudsunod nga uminto sa suholan ug mga benepisyo nga gihatag ni, nakatag-an ka, Aquino.

-o0o-

Way senador nga naghunahuna pa sa iyang politikanhong kaugmaon (o sa kaso nilang Senate President Juan Ponce Enrile ug Senador Edgardo Angara, sa pamolitika sa ilang mga anak), way labot ang mga itoy ni Gloria Arroyo nga sa 2016 mapupos ang termino, nga moduko sa TRO sa Korte Suprema.
Gawas lang tingali ni Senador Joker Arroyo.  Nga nagsublisubli sa pagmatuod, aron wa na gyoy malipat, nga mas Corona pa siyang Corona.  Klarong nakalimot nga ang mga argumento sa prosekusyon pag-abli sa bank accounts ug sa ubang senator-judges batok sa bisan unsang pagpanghilabot sa Korte Suprema mao ra sab ang iyang mga argumento, isip pangu sa House Prosecution Panel, atol sa impeachment trial ni kanhi presidente Joseph Estrada niadtong 2001.  O nakalimot nga, usa niana ka higayon, siyay bida ug si Enrile ang berdugo.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 10, 2012

Krisis sa SC


Di mangahas ang Korte Suprema paghunong sa impeachment trial ni Chief Justice Renato Corona.  Ni sa pagbadlong sa senator-judges sa pagpaabli sa bank accounts ni Corona, labi na sa dollar accounts nga di ganahang ipakita sa PSBank.  Ni sa pagbasura sa legalidad sa kinatibuk-ang husay, nga pormal nga gisugdan niadtong Enero 16.
Klaro sa batakang balaod:  Ang Senado dunay eksklusibong gahom paghusay sa mga kaso sa impeachment.  Di makabadlong ang Malakanyang.  Ni ang Korte Suprema.  Ang House of Representatives kinahanglang mosumiter sa hurisdiksiyon sa Senado sa prosekusyon sa articles of impeachment.
Sa sulti pang Senate President Juan Ponce Enrile, bisan wa tugoti sa lagda, ang militar ray makapahunong sa impeachment trial.

-o0o-

Segurong ibasura sa Korte Suprema ang mga petisyon ni Corona.  Gawas lang kon pilion sa mayoriya sa mga mahistrado ang hingpit nga pagguba sa bisan unsang nahibilin nga kaligdong sa institusyon tungod ug alang sa naapiki nilang pangu.
Apan bisan sa sibaw nga mga pagduda hain kapusta ang mayoriya sa mga mahistrado, nga pulos tinudlo ni kanhi presidente Gloria Arroyo, ako nagtuo nga di sila hingpit nga mobudhi sa ilang gipanumpaan paglingkod sa labawng hukmanan.  Di tungod kay nahigugma sila sa nasud.  Kon dili tungod sa ilang kahadlok sa katawhang Pilipinhon nga segurong maningil kon, sa makausa pa, molikoy na sab sila.

-o0o-

Kumbinsido sab ko nga di pasamotan sa mga mahistrado sa Korte Suprema ang bakikaw nang daan nilang kahimtang tungod sa pagdumili ni Corona pagbakasyon samtang nagpadayon ang impeachment trial.  Si Corona ang sinumbong sa husay, si Corona ang nipasaka sa petisyon sa Korte Suprema, si Corona ang nidawat sa petisyon nga iyang gipasaka ug si Corona ang motakda sa husay sa petisyon nga iyang gipasaka.
Ang bugtong konsuylo nga gihatag ni Corona mao ang pagsaad nga di manginlabot sa paghusay sa iyang petisyon.  Apan isip chief justice, siya gihapoy mo-kalendaryo kanus-a husayon ang petisyon, nga segurong iyang itakda sa labing daling panahon ug di unya pa sa Septiyembre.

-o0o-

Maong way sukaranan ang mga pasidaan sa nag-ung-ong nga krisis sa konstitusyon kon magkabangga ang Senado ug ang Korte Suprema.  Ang mga pasidaan klarong gipaburot sa mga pundok kansang mga interes maoy labing mameligro kon matangtang si Corona sa katungdanan.  Ang mga pasidaan klarong gitumong paghudlat sa mga senador nga kon ilang apikihon si Corona silay mamahimong responsable sa constitutional crisis.
Si Corona ang klarong dunay krisis.  Naablihan nang pipila sa iyang bank accounts ug nabisto nga ang iyang mga deposito, sama sa iyang mga bay ug yuta, wa motakdo sa iyang statement of assets, liabilities and net worth (SALN).  Wa ko magtuong duphan si Corona sa ubang mahistrado.  Di tungod kay ligdong sila.  Kon dili tungod kay bisan ang pagpapating may kinutoban.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 9, 2012

Way tsunami


Wa maapil ang Sugbo sa listahan sa tsunami-prone areas sa Philippine Institute of Volcanology and Seismology (Phivolcs).  Naapil hinuon ang laing tulo ka lalawigan sa Central Visayas, ang Bohol, Negros Oriental ug Siquijor.  Kini tungod kay, bisan unsaon nimo og tuali ang mapa, ang Sugbo nasalipdan sa tag-as nga mga bukid ug kasilinganan nga mga isla.
Segun sa Phivolcs way kahigayonan nga maigo ang Sugbo sa tsunami gikan sa ubang kanasuran ug langyawng kadagatan.   Nipasidaan hinuon ang Phivolcs nga mahimong maigo sa langyawng mga tsunami ang hapit tanang lungsod sa kabaybayonan sa Bohol, ang habagatan-silangan nga ngilit sa Negros Oriental ug ang kabaybayonan sa Siquijor.

-o0o-

Sa pikas nga bahin, ang buwag nga mapa nga gimantala sa website sa Phivolcs nagpakita nga may kahigayonan nga maigo ang Sugbo sa lokal nga tsunami.  Matod sa Phivolcs may gamayng tsunami sa kadagatan nga gitaliwad-an sa Bohol, Negros Oriental ug Sugbo pila na ka dekada ang nilabay.
Mao ni sukaranan sa Phivolcs pagluwat niadtong kontrobersiyal nga Tsunami Alert Level 2 niadtong Lunes sa udto pila ka gutlo human sa kusog nga linog.  Gani, ikalima na tong tsunami alert nga ilang naluwatan karong tuiga.  Apan maoy labing taas, Level 1 ra ang alerts nga giluwatan human sa mga linog sa Vanuato, Northern Sumatra, Santa Cruz Island Region ug Honshu, Japan.

-o0o-

Matod sa Phivolcs ang labing bantang sa lokal nga mga tsunami mao ang mga nag-atubang sa Pacific Ocean, South China Sea, Sulu Sea ug Celebes Sea.  Ang labing makalilisang nga tsunami sa kasaysayan sa Pilipinas nahitabo niadtong Agosto 17, 1976 nga namugna sa 7.9 magnitude nga linog sa Moro Gulf.  Kapin sa 5,000 ang nangamatay ug nangawagtang sa Zamboanga, Pagadian ug ubang bahin sa habagatan kasadpang Mindanao.
Laing tsunami ang namugna human sa kusog nga linog sa Mindoro niadtong Nobyembre 15, 1994.  78 ang namatay sa maong katalagman.

-o0o-

Ang lokal nga tsunami kasagaran mahitabo duha ngadto sa lima ka gutlo human sa linog.  Sa ato pa, wa nay panahon sa pagpangandam ang mga biktima.  Maong nagsige gyod og tambag ang Phivolcs nga kon dunay linog mopalayo gyod dayon sa mga baybayon ug di angayng mopaduol pagtan-aw kon modako ba ang dagat.
Sa ato pa, kon may tsunami pang namugna human sa kusog nga linog niadtong Lunes sa udto, gibanlas na untang kabaybayonan sud lang sa duha ngadto sa lima ka gutlo.  Di human sa duha ka oras, suma sa gituohan sa mga nanagan gikan sa downtown paingon sa uptown area sa Dakbayan sa Sugbo niadtong Lunes sa hapon.  Ni human sa pila ka adlaw, suma sa gikahadlokan sa taga Sugbo ug Negros Oriental nga wa pa mamalik sa ilang pinuy-anan hangtod karon.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 8, 2012

Tabang sa Negros


Nag-anam kamakalilisang ang hulagway sa kadaot sa atong silingang lalawigan sa Negros Oriental, nga maoy labing naigo sa kusog nga linog niadtong Lunes sa udto.  Sa akong pagsuwat ini, kapin na sa gatos ang nangamatay ug missing sa Dakbayan sa Guihulngan ug sa mga lungsod sa Tayasan, Jimalalud ug La Libertad.
Gawas sa 30 ka bay nga natabonan sa pagdahili sa yuta sa Sitio Moog, sa Barangay Planas, sa Guihulngan, dunay laing 100 ka bay nga gikatahong natabonan sa pagdahili sa yuta sa La Libertad ug bukid nga giingong nahulpa sa Barangay Bangkal sa Jimalalud.  Lisod ang pagkubkob ug pagtultol sa natabonan nga mga biktima tungod sa kakuwang sa kahimanan.

-o0o-

Si Mayor Ernesto Reyes sa Guihulngan City nipasidaan og bag-ong krisis.  Ang 29 ka patayng lawas nga nabangalan sa Planas ug laing 10 ka patayng lawas sa national highway gikahadlokan nga mapun-an pa kon moawas ang suba sa bukid nga naalihan sa pagdahili sa yuta.  Gipabakwet na ni Reyes ang mga molupyo sa upat ka barangay sa ubos sa Planas nga maoy mabahaan kon moawas ang suba.
Nakiglumba sab sa panahon ang 400 ka sundawo ug sibilyan nga rescue workers, apil nang mga boluntaryo gikan sa Sugbo.  Magkadugay nga malubong ilawom sa yuta ang mga biktima, magkagamay ang ilang kahigayonan nga makalingkawas.

-o0o-

Ang tambalanan sa Guihulngan nga may 50 ka higdaanan naghuot na pag-ayo sa mas daghan nga naangol kay nahagsaan sa ilang mga panimay tungod sa nagsunod nga linog ug pagdahili sa yuta.  Bisan ang tambalanan sa silingang lungsod sa Bindoy naghuot na sab.  Ang mga pasyente kinahanglang ibalhin gikan sa usa ka ambulansiya ngadto sa lain, sa di pa mada sa mas dakong tambalanan sa Dumaguete City, kay di pa maagian ang ilang taytayan.
Tubig.  Pagkaon.  Tambal.  Mao ni nag-una ug labing dinalian nga mga panginahanglan sa mga biktima sa linog.  Mao ni gipaningkamotan namong mahipos sa labing daling panahon.

-o0o-

Maong gilusad namo ang Kapamilya Relief Campaign alang sa mga biktima sa linog sa Negros Oriental.  Giablihan namo gahapon ang booth sa Fuente Osmeña, Cebu City aron mas sayon alang sa mga Sugbuanon ang paghatod sa ilang mga hinabang.  Mahimo sang ipada ang mga hinabang sa ABS-CBN Broadcast Complex sa Jagobiao, Mandaue City.
May gamay ming hangyo.  Kon mahimo, pinutos nang daan ang hinabang nga mga pagkaon, nga ang matag putos dunay duha ka kilong bugas humay, tulo ka putos nga noodles ug duha ka lata nga sardinas, aron mas dali nga mahakot gikan sa Sugbo paingon sa Negros Oriental.  Ang among drop-off points dumalahon sa mga kawani sa Bantay Bata 163 Cebu nga mohatag og official receipts alang sa cash donations.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 6, 2012

Gapos sa Senado


Way laing kapilian ang Senado.  Gawas sa pagsupina sa bank accounts ni Chief Justice Renato Corona, sa iyang asawa, mga anak ug umagad.  Kay mao ra ning bugtong paagi aron mahibaw-an diin gikan sa daghan ug dagko uyamot niyang kabtangan.  Nga wa niya ideklarar sa iyang statement of assets, liabilities and net worth (SALN).  Ug wa motakdo sa ilang income tax returns (ITRs).
Kon ibasura sa senator-judges ang awhag sa prosekusyon nga ablihan ang bank accounts sa mga Corona kapasanginlan sila nga wa diay magtinguha pagkuha sa tanang kasayuran.  Matulisok nga nipalabi sa teknikalidad kay sa pagsusi unsa kahaom ang labing taas nga opisyal sa Korte Suprema.

-o0o-

Si Corona mismo niangkon nga lima ra ang iyang kabtangan.  Apan mga titulo nga napresentar sa Land Registration Authority ug register of deeds sa pipila ka dakbayan sa Metro Manila nilista og mas daghan (45 sa LRA ug 24 ang napamatud-an sa prosekusyon).  Ang SALNs ni Corona nipagamay pag-ayo sa balor sa iyang kabtangan, kansang tinuod nga mga presyo nalilian pinaagi sa mga dokumento nga gitahan sa developers.
Kon pasagdan lang sa Senado nga di makuha ang katin-awan sa dakong haw-ang sa mga pangangkon ni Corona ug sa mga dokumento nga napresentar sa prosekusyon, ang impeachment trial magsilbi lang nga laing lansang pagtabon sa nangalisbong mga transaksiyon sa sinumbong.

-o0o-

Gibasol sa senator-judges ang giisip nilang depektuso nga articles of impeachment nga gipasaka sa House of Representatives.  Matod nila ang walo ka artikulo wa moklaro pagpasangil nga si Corona may ilegal nga katigayonan.  Kay, nila pa, igo lang ning gisaling-it sa Article 2.  Nga, nila pa, nasentro sa kapakyas ni Corona pagsumiter sa iyang SALN ug pagdeklarar sa tanan niyang kabtangan.

Ang Article 2.4 nga nipasangil nga si Corona ug iyang asawa may apartment sa Fort, Taguig nga wa maapil sa SALNs ug nga ang presyo di maabot sa iyang suholan.  Giangkon ni Corona ang apartment sa Fort ug gitataw nga iya ning giapil sa SALN.  Apan gidid-an sa senator-judges ang prosekusyon pagpresentar og mga ebidensiya mahitungod ini.

-o0o-

Maglisod og sabot ang mga magbubuhis sa sabaw sa Senado.  Samtang gitataw sa senator-judges nga ang impeachment trial di kinahanglang mosunod sa mga lagda sa naandang mga husay, silang Senate President Juan Ponce Enrile ug kaubanan ra say nipili paggapos sa ilang kaugalingon sa mga lagda sa kasarangang mga hukmanan.
Ang Korte Suprema nipili sa Sugbo nga pilot area sa pagpadaplin sa teknikalidad aron mahusay ang mga kaso sud lang sa duha ka adlaw.  Ang labawng hukmanan mismo nakaamgo nga angayng paluagan ang mga lagda aron di siyam-siyaman ang irog sa sistema sa hustisya.  Hinaot nga silang Enrile ug kaubanan gusto lang mosalida sa ilang kasuhito sa mga lagda ug wa magtinguha pagluok sa kamatuoran.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com