Saturday, July 09, 2011

Arangkada of Leo Lastimosa for July 10, 2011

Buynoy sa obispo

Dihang nisibaw pag-ayo ang mga awhag sa resignasyon ni kanhi presidente Gloria Arroyo niadtong 2005, pila ka adlaw human niulbo ang Hello Garcia scandal, nga nakapabisto sa lapad nga pagpanikas sa piniliayng presidensiyal sa 2004, kanus-a si Arroyo naapiki sa talagsaong popularidad ni anhing Fernando Poe Jr., ang Catholic Bishops Conference of the Philippines (CBCP) ang nakaluwas niya.
Kon nidason pa ang CBCP sa awhag nilang anhing Presidente Cory Aquino ug ubang mga pangu sa nagkalainlaing sektor sa katilingban nga angayng manaog si Arroyo sa Malakanyang tungod sa lig-ong mga ebidensiya nga kinawat ang iyang mandato, hagbay ra untang napalayas ug di na untang katiwas sa iyang termino.

-o0o-

Mao nga di mabasol si Arroyo nga motan-aw sa dako niyang utang kabubut-on sa mga obispo.  Kon wa pa niya nabuak-buak ang CBCP, kansang liderato niadtong higayona way pupanaganang nisaway sa iyang mga eskanalo, di unta magpaabot ang katawhang Pilipinhon og hangtod karong tuiga una siya kasugdan pagpaningil sa iyang mga binuhatan.
Mao nga di ikahibung nga hangtod sa 2009, dayong tapos sa iyang pamunoan, padayon siya nga nanghatag og luho nga mga sakyanan ug ubang gasa ngadto sa iyang kinaham nga mga obispo.  Mao nga pipila nila wa sab managana pagpangayo og bisan unsa na lang pabor gikan ni Arroyo.

-o0o-

Kay ang suwat sa Bol-anong obispo sa Butuan nga si Juan de Dios Pueblos ngadtong Arroyo niadtong Pebrero 2009, usa ka buwan sa wa pa ang iyang ika-66 nga birthday, di pangayo.  Kon dili demanda.  "Mangayo ko og pabor gikan nimo, Mahal nga Presidente.  Nagkinahanglan gyod ko og bag-o nga awto, kon mahimo kanang 4 x 4.  Naglaom ko nga di gyod nimo pakyason ang paghatag og bag-ong awto isip imong gasa sa akong birthday.  Duna koy 7 anyos na nga awto nga di na maayong modagan.  Busa kinahanglan ning ilisan sa labing daling panahon.
Wa ba sa iyang tarung kabuot si Pueblos sa iyang pagsuwat ni Arroyo?  O igo lang naningil sa giisip nga dakong utang ni Arroyo nila?

-o0o-

Nga way kalainan sa gihimo ni Obispo Arturo Bastes sa Sorsogon human niulbo ang labing uwahing eskandalo.  Iyang gibuyboy si Presidente Noynoy Aquino.  Matod ni Bastes di angayng apikihon ni Aquino ang mga obispo.  Kay sila ang responsable nga nahimong presidente ang iyang inahan nga si Cory.  Busa kon kamaong motan-aw og utang kabubut-on si Aquino, di angayng i-sentro sa mga obispo ang imbestigasyon sa mga anomaliya sa Philippine Charity Sweepstakes Office (PCSO).
Nga gikalawat sab dayon sa mga turutot ni Arroyo.  Matod nila di angayng sawayon ang mga obispo nga nangayo og mga sakyanan gikan sa PCSO kay nakadawat sa samang pabor ang mga alyado ni Aquino.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Friday, July 08, 2011

Arangkada of Leo Lastimosa for July 9, 2011

Tulo ka obispo

Sa Kinasang-an, Pardo sa Dakbayan sa Sugbo nahimugso ang Sugbuanong obispo nga naapil sa kontrobersiya sa pagpanghatag sa Philippine Charity Sweepstakes Office (PCSO) og kuwarta ngadto sa mga opisyal sa Catholic Bishops Conference of the Philippines (CBCP).  Siya si Martin S. Jomuad, 54, nga mao karon ang obispo sa Basilan.  Gi-ordinahan siya pagka pari niadtong 1983 ug pagka obispo niadtong 2002.
Niangkon si Jomuad nga nakadawat siya og P1.1 milyones gikan sa PCSO, nga iyang gipalit og Mitsubishi Strada.  Matod niya gigamit ang sakyanan sa paghatod og mga hinabang sa mga biktima sa katalagman ug kriminalidad sa hilit nga mga barangay sa Basilan.

-o0o-

Wa mosulti si Jomuad kon, sama ni Obispo Juan de Dios Mataflorida Pueblos sa Butuan, pinangayo ba sab niya gikan ni kanhi presidente Gloria Arroyo ang sakyanan.  Wa sab motug-an kon kanus-a nadawat ang kuwarta ug kon, samang Pueblos, gasa ba sab sa sumad sa iyang adlawng natawhan.
Gipanghimakak hinuon ni Jomuad nga gigamit niya ang sakyanan alang sa personal nga katuyoan.  Matod niya mao ni gipasakyan niyang Education Secretary Armin Luistro nga niduaw sa Isabela, Basilan karong bag-o.  Nasubo ang mga silingan ug kahigalaan ni Jomuad, nga ilang gihulagway nga ligdong ug buotan nga alagad sa simbahan, nga naduhig siya ning labing bag-ong eskandalo.

-o0o-

Naapil sa mga balita si Obispo Jomuad sa wa pang eskandalo sa PCSO tungod sa pagdangop sa iyang kumbento sa mga sakop sa pamilya ni Virgilio Fernandez, ang Sugbuanong inhinyero nga nadagit ug nakalingkawas gikan sa Abu Sayyaf sa kabukiran sa Basilan.
Dihang among nahinabi sa TV Patrol Central Visayas, pila ka adlaw sa wa pa makalingkawas si Fernandez, si Jomuad nitug-an nga nakadawat siya og kasayuran nga nangayo og ransom ang mga bandido.  Apan kusganon niyang gitambagan ang mga sakop sa Pamilyang Fernandez sa di paghatag og kuwarta, ni sa pakigsabutsabot, sa kidnappers nga way kasayuran ang militar.

-o0o-

Duna say duha ka Bol-anong obispo nga nahilambigit sa kontrobersiya:  Si Obispo Pueblos, nga maoy nagsuwat ni Arroyo aron pagdemanda og brand new nga 4x4 nga Mitsubishi Montero atol sa iyang ika-66 nga birthday, nahimugso sa Loon, Bohol niadtong Marso 8, 1943; samtang si Obispo Romulo Geolina Valles sa Zamboanga nahimugso sa Maribojoc, Bohol niadtong Hulyo 10, 1951 (60 anyos na siya karong Dominggo).
Si Pueblos niinsistir nga ang bag-ong sakyanan gigamit paghakot sa mga masakiton ug paggukod sa mga sakop sa private army ug daan gihapong sakyanan ang gigamit alang sa personal nga mga lakaw (bisan kon sa iyang suwat ni Arroyo nisumbong siya nga maglisod nag dagan ang 15 anyos niyang awto).  Samtang si Valles niingon nga wa siyay nadawat nga sakyanan, o bisan unsang himan, gikan sa PCSO.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Thursday, July 07, 2011

Arangkada of Leo Lastimosa for July 8, 2011

Waldas sa PCSO

Sa makausa pa, gihatagan na sab ta og laing kahigayonan paglili giunsa pagpalusot ni kanhi presidente Gloria Arroyo ang kontrobersiyal nga mga transaksiyon atol sa iyang pamunoan.  Salamat sa imbestigasyon sa Senado sa nabistong mga eskandalo sa Philippine Charity Sweepstakes Office (PCSO), napahinumdoman ta unsay pipila sa mga taktika ni Arroyo paggamit sa panudlanan sa nagkalainlaing mga buhatan sa gobyerno alang sa kadudahan niya nga katuyoan:
  • Kasagarang gitahasan ni Arroyo pagpatuman sa iyang gusto di ang labing dakong opisyal sa buhatan, ang iyang sinaligan nga si Rosario Uriarte vice chairperson lang sa PCSO; ug
  • Kinaham niyang tinubdan mao ang intelligence funds kay di man ipaubos sa audit.

-o0o-

Sama sa ubang mga buhatan nga mas una nga nasakpan, nabisto sab nga way pupanagana ang pagpaggawas og minilyon ka pesos nga siningtan sa mga magbubuhis alang sa bisan unsa na lay mahunahunaan nilang gastohan--pagtabang sa mga biktima sa bagyong Ondoy, o paglukat sa mga napasakaan og mga kasong kriminal sa Saudi Arabia ug ubang kanasuran sa Middle East.
Ug, nakatag-an ka, way resibohay.  Niangkon si Uriarte nga personal niyang gihatag ang P5 milyones nga cash ngadto ni Foreign Affairs Undersecretary Esteban Conejos Jr. aron ibayad sa blood money nga gipangayo sa mga paryente sa biktimang napatay sa usa ka OFW sa Saudi.

-o0o-

Laing pamilya nga estilo sa mga palusot ni Arroyo:  Kasagaran sa mga milagro nahitabo sa mga tuig sa piniliay.  Niburot pag-ayo ang intelligence fund sa PCSO ngadto sa P160 milyones niadtong 2010, kanus-a gipahigayon ang piniliayng presidensiyal, gikan sa P90 milyones sa 2009.
Nikumpisal si Uriarte nga gipaburot nila ang intelligence fund pangandam sa pagkapupos na sa termino ni Arroyo.  Tuod man, hapit gyod matilok ang pundo.  P25 milyones na lang ang nahibilin sa pag-asumir sa bag-ong pamunoan.  May sukaranan ang pagduda sa mga senador nga pasumangil rang Ondoy ug blood money, nga gipamalit gyod og boto sa niaging piniliay ang wa na igkita nga pundo.

-o0o-

Ang pagwaldas sa intelligence fund kabahin lang sa nangalisbo nga mga eskandalo sa PCSO.  Nga naglakip sa pagpanghatag og luho nga mga sakyanan ngadto sa dagkong mga opisyal sa Catholic Bishops Conference of the Philippines (CBCP).  Mahimong mapatawag gyod sa Kongreso si Arroyo aron pagpasabot sa iyang pagmaniobra sa laktod ug kuwestiyonable nga mga transaksiyon.
Ang kalainan sa mga imbestigasyon sa duha ka bay balaoranan mao nga mas dako ang kahigayonan nga may mapasakang mga kaso sa korte batok nilang Arroyo ug kaubanan.  Daghang salamat daan sa bag-ong Ombudsman nga gikatakdang itudlo nang Presidente Noynoy Aquino karong buwana.  Wa pay seguro kinsa sa upat ka aplikanteng giduso sa Judicial and Bar Council ang matudlo.  Apan labing seguro di siya itoy ni Arroyo.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Wednesday, July 06, 2011

Arangkada of Leo Lastimosa for July 7, 2011

            Bugkos sa trapiko

 

                Kon nakabiyahe ka gikan ug padung sa amihanan ug habagatan nga mga bahin sa Sugbo, kapila na ka mahugno sa pait nga kamatuoran nga ang trapiko sa nasudnong highway mag-agad sa katakos ug pagpakabana sa lokal nga mga opisyal?  O kakuwang nila?

                Matag higayon nga mabara ang dagan sa mga sakyanan sa Metro Cebu, di lisod ang pagsubay sa mga hinungdan.  Wa katabang sa kahagip-ot sa highway ang panghunahuna sa nagkalainlaing mga dakbayan ug kalungsoran nga independente silang mga republika.  Ug busa gawasnon nga mohimo sa bisan unsa nilang mahunahunaan, sa way pagtimbang-timbang sa implikasyon ngadto sa mas dakong interes sa mga motorist nga moagi sa ilang nataran.

-o0o-

                Di ko matag adlaw nga makabiyahe sa lalawigan, apan human sa pila ka higayon nga nakalibot ko sa Metro Cebu ug nakaduaw sa kasilinganang mga dakbayan ug kalungsoran, mangahas ko pagpasabot nimo sa kasagarang mga hinungdan sa kahuot sa trapiko:

·           Moungot gyong mga sakyanan inig abot sa kinapusoran sa Minglanilla kay naandan na nilang Mayor Eddie Selma ug kaubanan nga pasagdan lang ang mga tricycle ug pribadong mga sakyanan nga mobangil sa mas daghang mga sakyanan nga moagi sa highway;

·           Mokamang ang trapiko sa kinapusoran sa Dakbayan sa Sugbo tungod sa naghinobrang mga sakyanan ug kakuwang sa traffic enforcers ug depektusong traffic lights;

-o0o-

·           Mabara ang trapiko sa highway sa Mandaue tungod sa pagpalabi sa traffic enforcers sa usa o duha lang ka pedestrian o sakyanan nga pugson gyod og patabok sa matag eskina bisan gatosan ka laing sakyanan ang matanggong;

·           Maapiki ang mga sakyanan sa kinapusoran sa Consolacion kon dunay prosesyon o kon mang-raket ang traffic enforcers pagsipong sa mga kustomer alang sa sale sa shopping mall; ug

·           Mapandol na sang trapiko inig tungod sa munisipyo sa Liloan kay kanunay gyong palabihon ang mga sakyanan nga molatas atubangan sa simbahan.

-o0o-

                Ambot kanus-a pa makaamgo sa lokal nga mga opisyal sa dakong panginahanglan pagtahan sa ilang garbo aron mahiusa ug mas epektibo nga maduma ang mga gimbuhaton nga di moila og mga utlanan—pagpahapsay sa trapiko, pagsumpay sa drainage, paghipos sa basura ug pagpatunhay sa kahusay ug kalinaw.

                Ang labing dagkong babag sa pagtinabangay sa local government units (LGUs) mao ang patas-anay sa ihi—ang dagkong mga dakbayan supak nga managsama ra sila og boto sa kalungsoran—ug pamolitika (ang pagmaniobra sa kahugpongan aron pagpalambo sa politikanhong mga interes) angayng ipadaplin alang sa pagtubag sa dugay nang nangilaba nga mga panginahanglan sa katawhan, sa gusto o sa dili sa hakog nga mga politiko, matugkad o dili sa hiktin nilang panghunahuna.  Ang panaghiusa sa katawhan maoy makapugos sa lokal nga mga opisyal paghupot sa batakang kabuot.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Tuesday, July 05, 2011

Arangkada of Leo Lastimosa for July 6, 2011

Lit-ag ni Gloria

Ang mga anomaliya nga gipasangil batok ni kanhi presidente Gloria Arroyo ug sa iyang mga alyado nakadapit sa pagtagad apan wa na makapakugang sa kinabag-an sa katawhan.  Kay dugay na silang nagduda sa kalambigitan sa niaging pamunoan ngadto sa daghan uyamot nga mga eskandalo.  Apan way paagi sa pagtino ni paghipos og dugang kasayuran.  Daghang salamat sa pagbuong ni Arroyo sa kaligdong sa nagkalainlaing mga institusyon.
Ang labing uwahing nabisto nga eskandalo sa pagwaldas sa pundo sa Philippine Charity Sweepstakes Office (PCSO) nidason sa dugay nang gikahadlokan sa kadaghanan--nga bisan ang mga haligi sa Simbahang Katoliko wa makaikyas sa bangis nga mga kuko sa maniobra sa pagpabilin ni Arroyo sa gahom.

-o0o-

Ang nangalisbong mga transaksiyon sa napulihang pamunoan maoy nakapilde sa mga nanagan sa niaging piniliay nga naduhigan sa kalang-og ni Arroyo.  Ang panumpa pagsumpo sa pangurakot maoy usa sa nakapatungtong ni Presidente Noynoy Aquino sa Malakanyang.
Maong may sukaranan ang mga kahibung nganong human sa usa ka tuig sa katungdanan wa pa magpungasi ang mga kaso nga gipasaka ni Aquino batok nilang Arroyo ug kaubanan.  Sayop ba ang mga pasangil sa kahiwian sa nangaging mga transaksiyon?  O naglisod pagpalig-on sa mga kaso ug nasobrahan ra ang kamapanagan-on sa bag-ong pamunoan?

-o0o-

Ang pagkatangtang ni kanhi Ombudsman Merceditas Gutierrez, may mga kundisyon man o wa ang iyang resignasyon, nakapapas sa pasiunang kalisod sa paggukod nilang Arroyo ug kaubanan.  Ang pagkatudlo sa bag-o ug hinaot nga mas ligdong, mas takos ug mas kasaligan nga bag-ong Ombudsman gipaabot nga makapabuylo na gyod sa kampanya batok sa pangurakot.
Apan niangkon ang mga suod ni Aquino nga mapanagan-on sab sila.  Tungod sa gihulagway nila nga "landmines" nga mahimong gibilin ni Arroyo pagbaraw sa bisan unsang pagsuway paggukod nila.  Wa say makalalis sa ilang kabalaka.  Kay ang mga hukmanan ug ubang mga institusyon padayong gidominahan sa mga tinudlo ni Arroyo.

-o0o-

Gipahinumdoman na si Aquino sa posibleng pag-alsa sa kasundalohan kon pasagdan niya ang ilang mga panginahanglan.  Gipasidan-an na siya og ex-communication sa pipila ka obispo nga nasuko sa iyang pagpangahas pagsukwahi sa baruganan sa simbahan.  Ug nabasura na ang pipila sa labing mahinungdanon niyang mga lakang, apil nang pagkatukod sa Truth Commission nga pangulohan unta sa Sugbuanong kanhi chief Justice, Hilario Davide Jr.
Sa di pa magpagapos si Aquino sa iyang mga panagana, angay siyang pahinumdoman nga gituboy siya sa katawhan bisan kon ang iyang kampanya maoy labing iwit nga nakasugod ug labing huyang og makinarya tungod sa iyang gisaad nga kausaban ug kahigayonan sa pagpangandoy pag-usab.  Way nahimo si Arroyo pagpugong sa bul-og sa iyang kadaogan sa niaging piniliay.  Labaw nang way makapugong sa pagtuman ni Aquino sa iyang mga saad karon.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Sunday, July 03, 2011

Arangkada of Leo Lastimosa for July 4, 2011

Sabotahe sa suholan

Kon tuohan ang mayoriya sa mga sakop sa regional wage board sa Sugbo ug Central Visayas (ang mas tukma nga pagkasulti:  ang mga sakop nga nagsige og yanguyango bisan unsay sulti ni DTI 7 Director Asteria Caberte), wa maigo ang Sugbo, Bohol, Negros Oriental ug Siquijor sa krisis nga pagsige og saka sa presyo sa lana.
Nga di maoy sentimento sa mga sakop sa wage boards sa Metro Manila ug ubang mga rehiyon.  Kinsa hagbay rang niaprobar sa pagsaka sa minimum nga suholan ug cost of living allowance (Cola).  Kon pulos sakto ang ilang baruganan, naigo sa krisis ang tibuok Pilipinas gawas sa Sugbo ug Central Visayas.

-o0o-

Apan bisan ang mga tinun-an sa Grade 1, apil na ang wa pay klasong classrooms, mga lamesa ug mga lingkoranan, nahibawo nga ang atong rehiyon di paraiso ni kublan nga di maapektahan sa bisan unsang kasikas sa kalibotanong patigayon:  Ang pagmahal sa lana tungod sa kaguliyang sa Libya ug sa mga nasud sa tungatungang sidlakan.
Apil ang Sugbo ug Central Visayas sa gipahamtangan sa uminto sa plitehan sa jeepneys, buses, tricycles ug taxis.  Apil ang rehiyon sa nahiagom sa usbaw sa presyo sa nag-unang mga palaliton nga, segun ni DTI Secretary Gregory Domingo (apan gisukwahi ni Caberte), di kapugngan kay pulos kalibotanon ang hinungdan.
Nganong wa pa man usbawi ang atong suholan?

-o0o-

Managsama rang mga sakop sa wage boards sa tanang rehiyon:  Tagduha ka representante sa labor ug management, direktor sa DTI, direktor sa Neda ug gipangulohan sa direktor sa Dole.  Nganong ang uban ra mang wage boards ang nihatag og usbaw sa suholan?
Mas bukas bang panghunahuna sa ilang mga representante sa management?  Mas isog bang ilang mga representante sa labor?  Mas makiangayon bang ilang mga direktor sa DTI ug Neda?  Mas may liderato bang ilang mga direktor sa Dole?  O demalas lang gyong mga anak sa singot sa Sugbo, Bohol, Negros Oriental ug Siquijor nga nakaangkon og wage board nga taphaw?

-o0o-

Bisan unsaon pa og dikidiki sa mga sakop sa atong wage board, wa silay laing kapilian gawas sa pagpausbaw sa suholan.  Si Caberte di hangtod sa hangtod nga makatapion sa usbaw sa presyo sa nag-unang mga palaliton nga nakaphugno sa mga ginang sa panimay.  Ang lokal nga Neda di kalimod sa nakit-an sa Neda sa ubang rehiyon nga kaapiki sa labor ug katakos sa mga negosyante paghatag og uminto sa suholan.
Ang gahom sa wage boards hinatag ra sa Kongreso.  Maayo tingaling sublion sa mga senador ug mga kongresista unsay silot nga ikapahamtang sa mga representante sa gobyerno (Dole, DTI ug Neda) nga mapamatud-ang, inay motuman sa ilang trabaho, nakigkonsabo na hinuon sa hakog nga mga negosyante?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com