Arangkada for August 12, 2007

          P10

 

          Mao nay akong suhol sa akong unang adlaw isip mamumuo.   23 ka tuig ug walo ka buwan nang nilabay.  Wa pay wage boards niadtong higayona.  Ang ang-ang sa suholan gitino lang pilay gustong ihatag sa kompaniya.   Ang tinuig nga usbaw sa minimum nga suholan, nga mas giyatakan kay sa gituman sa kinabag-an sa mga tag-iya sa puhonan, gihimong dayandayan sa way kinutobang mga pagarpar sa diktador nga si Ferdinand Marcos matag Mayo 1.

          Ang P10 bayad sa usa ra ka news report nga akong nahipos, nasuwat ug nasibya sa radyo niadtong adlawa.   Ang kalidad sa balita (taho sa umaabot nga protesta sa aktibistang mga tinun-an) ug sa nagkurog nakong tingog pagbasa ini atubangan sa mikropono mahimong di angayng bayran.   Apan usa ko sa labing palaran nga mga mamumuo nga nakadawat dayon og suholan sa unang adlaw sa trabaho.

-o0o-

          Sa nisunod nga mga adlaw, mas daghan na kog mga tinubdan sa kasayuran ug mas daghan ug mas dagko nang balita ang akong nahipos.   Busa mas dako na kay sa P10 ang akong inadlawng suholan.  Sa unang mga tuig nako sa radyo, didto ra mi puyo sa estasyon.   Libre ang among pagkatug ug pagkaligo.  Salamat sa barato nga barbekyung tiil ug tinai sa manok sa Pier Uno, nainat ang akong suholan hangtod sa sunod tingkobra.

          Apan way nagkuwenta sa ilang suholan niadtong mga adlawa.   Ako ug akong kadungan nga batan-ong mga tigbalita.  Igo na nga nahigugma mi sa trabaho.  Dakong bonus ang among pagkalingaw ug pagpanlibak sa mga bakak sa mga politiko.   Mas suwerte gihapon ang among feeling.  Kay nakakita mi sa ubang mga kawani sa industriya nga, human sa pila ka tuig nga pagpaabot, tig-timpla lang gihapon og kape.   Way suhol.

-o0o-

          Apan ang gugma wa kalahutay.  Naapsan sa pagkaamgo nga duna mi laing mga panginahanglan.   Di mahimong hangtod sa hangtod ming magbuntagay og hipos sa mga balita nga di maigo ang among kahimtang sa panglawas.  Ug kinahanglan ming mamauli sa among mga minahal sa kinabuhi.

          Nabungkag ang among pundok.  May nangita og laing matang sa panginabuhi.   Pipila namo namalhin og sibyaanan.  Hangtod karon gilok ang mga pasangil nga nakalimot mi diin gikan ug nawong na mig kuwarta.

-o0o-

          Human sa duha ka dekada, makatutok ko sa imong mata sa pag-ingon nga di dugang kuwarta ang among gipangita.   Mahimong dugang panahon alang sa among kaugalingon.  O yanong pagtahud sa among pagkatawo.  O mas makiangayong kahimtang sa pamuo.

          Di kong katug-an nimo unsay makiangayong suholan.   Apan akong tibuok kinabuhi nga pamuo nagtudlo nga ang pagpatigbabaw sa labing batakang mga katungod sa mga anak sa singot maoy yawe sa kalinaw ug paglambo.

Mahimong di siya motukol kon lupigan.  Apan di na mapuslanon.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for August 11, 2007

          P362 Batok P241

 

          Ambot gituyo ba, o nagkapuliki na lang pagpangita og panagang sa bangis nilang krimen paghikaw sa makiangayong usbaw sa suholan sa mga mamumuo sa Sugbo, Bohol, Negros Oriental ug Siquijor, ang Regional Tripartite Wages and Productivity Board (RTWPB 7) nipahibawo nga gihatagan nila og mas dakong importansiya ang pagtino nga tumanon sa mga kompaniya sa rehiyon ang nangagi nilang wage orders.   Samtang tinuod nga daghang mga kompaniya ang wa katuman sa P241 nga minimum nga suholan, di makiangayon nga gamiton kining makauuwaw nga kahimtang paghikaw sa kinabag-an sa mga anak sa singot sa makiangayon nilang bahin sa bunga sa ilang kahago.

          Ang paggamit ning maong argumento wa lang mobisto nga nabangkarota na sa balidong mga argumento sa kahakog ang mga magpapatigayon ug kadagkoan sa kagamhanan, nagmatuod sab ni sa kaubos sa ilang pagtan-aw sa kinaadman sa katawhan.

-o0o-

          Ang tahas pagpatuman sa nangaging wage orders gisangon ngadto sa Department of Labor and Employment (DOLE), ang tagduma sa wage boards.   Sa ato pa, ang padayong paghikaw sa mapahimuslanong mga magpapatigayon sa minimum nga suholan gikan sa ilang mga trabahante dakong sagpa sa katakos sa DOLE pagtuman sa labing batakan nilang gimbuhaton.  Ug di mahimong gamiton sa DOLE ang ilang kainutil aron paglikay sa lain nilang mandato pagtabang sa mga anak sa singot atubangan sa way kinutoban nga pagsaka sa presyo sa inadlawng palaliton.

          Sa pikas nga bahin, ang way pupanagana nga niyatak sa wage orders mao ang mga magpapatigayon.   Inay mangayo og pasaylo sa ilang kalapasan, gigamit na hinuon ni aron mapadayon ang pagluok sa katungod sa ilang mga mamumuo alang sa disenteng panginabuhi.  Inay silotan, giduphan pa gyod sila sa kagamhanan.

Ang DOLE ug mga magpapatigayon morang tang-an nga mga kawatan nga nagdumili pagtahan sa ilang mga kinawat kay wa pa mauli ang mga kabtangan nga mas una nilang nasakmit.

-o0o-

          Labing klarong ebidensiya sa higanteng inhustisya nga nahimo sa wage board batok sa mga mamumuong Sugbuanon, Bol-anon, Negrense ug Siquijudnon mao ang nagkadako nga gintang tali sa mga suholan sa Central Visayas (CV) ug sa National Capital Region (NCR).   Human sa labing uwahing P12 nga uminto karong semanaha, ang minimum nga suholan sa NCR niabot nag P362 matag adlaw, samtang ang sa CV gilansang sa P241.

          Unsaon man pagpasabot sa wage board ang 50% nang labaw sa suholan sa NCR?   Ang inadlaw natong mga panginahanglan nga tua himoa sa mga pabrika sa NCR, bisan ang krudo, gasolina ug ubang produkto sa lana nga tua hukngaya sa refineries sa Luzon, mas mahal tungod sa patong nga gasto sa transportasyon.

Ug kon mangugat ang mga magpapatigayon nga ang mas dakong uminto sa suholan makapatay sa mga kompaniya sa Sugbo, nganong nagpadayon mang malambuon ang mga patigayon sa NCR?   [30]   leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for August 10, 2007

          LUBA SA SUHOLAN

 

          Sama sa naandan, ug sa makausa pa, natinuod ang gikahadlokan sa kadaghanan:  Napilde na sang mga anak sa singot sa Sugbo ug Central Visayas.  Gibasura sa Regional Tripartite Wages and Productivity Board (kon maglisog mog hinumdom, ayaw na lang pangahas pagpasaka nilag kasong pagpatay sa damgo sa mas makiangayong suholan) ang tanang petisyon sa uminto sa suholan karong tuiga.   Gipatigbabaw sa kinabag-an sa mga sakop ang baruganan sa mga magpapatigayon nga ang bisan unsang usbaw sa suholan unya na ipatuman sa sunod tuig.

          Tungod sa paghulagway sa mga mamumuo sa Metro Manila nga limos ang P12 nga uminto nga gipatuman sa ilang wage board, makasabot ka tingali nga nisangyad sa yuta ang pagkahugno sa abaga sa mga mamumuo nga naglaom nga piskan sila bisag mumho na lang sa gipanghambog nga kalamboan sa ekonomiya.

-o0o-

          Ang pagluba sa usbaw sa suholan dinhi sa ato nahimo pila lang ka adlaw human sa SONA ni Pres. Arroyo, kanus-a iyang giwarawara ang malambuong ekonomiya ug gipasalig nga mahimo na tang kabahin sa labing adunahang mga nasud sa kalibotan sud lang sa 13 ka tuig.   Bisan sa lapad nga pagduda sa kamatinud-anon ni Arroyo, ang kinabag-an sa katawhan nanghinaot nga mahaw-as na sa ilang katimawa.

          Apan ang mga sakop sa wage board sa atong rehiyon mahimong wa kabati sa SONA.   O kon nakabati man wa motuo sa presidente.  Inay pahalipayan sa dakong tampo sa ilang kahago, kakugi ug pagtukaw sa pag-umol sa malipayong hulagway sa ekonomikanhong kalamboan nga gipintal ni Arroyo, gisilotan ug gilunosan na man hinuon nila sa gutom ang minilyon ka mga mamumuo ug mga sakop sa ilang pamilya sa Sugbo, Bohol, Negros Oriental ug Siquijor.

-o0o-

          Si DTI 7 Director Asteria Caberte, nga maoy nagduma sa pag-masaker sa wage board sa interes sa mga mamumuo, nipasabot nga nilig-on pag-ayong peso atubangan sa dolyar.   Pipila ka tuig ang nilabay, gibasura sang ilang gipangayo nga mas dakong uminto kay nitibugsok ang peso.

Sa ato pa, ang gidak-on sa suholan wa mag-agad sa kahuyang o kalig-on sa ekonomiya.   Kon dili sa kaluoy sa pipila lang, ang labing sabaan ug labing tig-a, nga mga tag-iya sa puhonan.

-o0o-

          Asa na man lang padung ang mga mamumuo?   Mangayo na ba sab sa mas makiangayong uminto sa suholan gikan sa Kongreso nga gidominahan sa mas hakog nga mga interes?  O magpagaw-pagaw na sab og siyagit sa ilang kahimangod sa kadalanan?

          Di mahimong luokon ang mga anak sa singot hangtod sa hangtod.   Kay di na maagwanta sa ilang mga pamilya ang daginutong suholan.  Maayo pag manguros na lang daan ang mga magpapatigayon.   Ang ilang kahakog kuyawng mosangpot sa kadaot nga mas dako kay sa ilang gikahadlokang pagkaalkanse sa ilang ginansiya.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for August 9, 2007

          Tunglo sa YouTube

 

          Karong nakakita nang tibuok kalibotan sa kamaayong mosayaw sa mga binilanggo sa CPDRC, hinaot nga ikapakita na sab sa hingtungdang mga buhatan sa kagamhanan ang ilang katakos sa pagsusi sa dugay na kaayong mga pasangil sa kahiwian sa kontrobersiyal nga bilanggoan nga giduma ni Gobernador Gwen Garcia.   Angayng hinumdoman nga ang tinuorayng sukdanan sa kamaayo sa pagduma sa CPDRC di ang gidaghanon sa nanan-aw sa ilang mga sayaw sa YouTube kon dili ang pagpaamgo sa mga makasasala sa ilang kasaypanan ug paghatag og makiangayong kahigayonan sa mga inosente pagpanalipod sa ilang kaligdong.

          Labaw sa tanan, angayng susihon kon dungan sa pagkakaplag sa tinagoang talento sa pagsayaw sa mga binilanggo nahimo na ba gyod ang CPDRC nga tinuorayng "rehabilitation center," ug di na sulad sa nangaging mga palusot ug mga panguwarta.

-o0o-

          Naunsa na man ang gisaad nga mga imbestigasyon sa Visayas Ombudsman ug ubang mga ahensiya sa mga reklamo sa mga binilanggo ug sa ilang kaparyentihan nga nangangkong mga biktima sa giingong mga anomaliya sud sa CPDRC:

·         Nahingpit na bang pakisusi sa mga pasangil nga taga-liog ang abangan sa mga sakyanan nga maghatod-kuha sa mga binilanggo sa CPDRC ug mga hukmanan ug nga ang tag-iya sa mga sakyanan ang usa ra sab sa dagkong opisyal sa bilanggoan?;

·         Nahuman bang imbestigasyon sa mga pasangil nga nagpadayon gihapon ang raket sa pag-rasyon sa pagkaon ug ubang mga panginahanglan sa mga binilanggo pinaagi sa paghatag sa mga kontrata ngadto sa mga suod sa dakong opisyal sa CPDRC?; ug

·         Nasusi na bang mga pasangil sa imoral nga mga relasyon tali sa pipila ka mga binilanggo ug sa pipila ka jail guards ug ubang mga tagduma?

-o0o-

          Usa sa kabalaka sa pagkabalhog sa CPDRC ni Calvin Tan, ang gipasanginlang financier sa labing dakong shabu laboratory sa Asya, mao nga hatagan siya sa mga tagduma og way kinutobang mga pabor.   Hinaot nga wa ni matinuod karong starring na si Tan sa mga sayaw ug playground demonstration sa bilanggoan.

          Unsa katinuod ang mga pasangil nga si Tan gikilkilan sa mga opisyal sa kagamhanan bugti sa saad pagpalingkawas niya gikan sa silot sa kamatayon?   Ug unsa katinuod nga ang kabtangan ni Tan, apil nang iyang bankbook, gitipigan sa laing opisyal ug wa sa warden ni sa hukmanan?

-o0o-

          Di angayng ihikaw gikan ni Capitol consultant Byron Garcia ang mga pasidungog sa pagdani sa iyang gi-upload nga mga video mga binilanggo sa minilyon ka viewers sa internet.   Apan angay siyang mas magbantay ning bag-ong kabantog nga nahuptan sa CPDRC.

          Daghang nangaging popular nga videos sa YouTube nga nasakpang ilad.   Hinaot nga tinuod na gyong paraiso ang CPDRC.  Kay kon mabisto nga salimbong lang ang mga sayaw sa tinuorayng mga panghitabo sa bilanggoan, kalibotanon sang pagtunglo ang iyang mahiagoman.   [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for August 8, 2007

          BUDOL NI BEDOL

 

          Ang priso nga unom ka buwan ug multa nga P1,000 nga gipahamtang sa Comelec batok ni Atty. Lintang Bedol, ang kontrobersiyal nga election officer sa Maguindanao, mora rang pitik sa ilong.  Kon itandi sa krimen nga gipasangil nga nahimo atol sa iyang pagduma sa piniliay sa Maguindanao niadtong Mayo 14----ang pagtikas ug paglubag sa tinuorayng sangpotanan sa botasyon, kana kon may eleksiyon man gyong nahitabo sa Maguindanao.

          Ug si Bedol makapadayon gihapon sa pagbugalbugal sa Comelec.   Ang iyang abogado nisaad dayon pagpiyansa og P15,000 aron nga di mapriso si Bedol, samtang moapilar sila sa Comelec en banc o sa Korte Suprema aron di maibanan og P1,000 ang gidudahang abunda nga panudlanan ni Bedol.

-o0o-

          Niang mga atraso ni Bedol nga gilista sa 21 ka pahina nga hukom sa Comelec nga maoy sukaranan sa pagsagpa niya og indirect contempt:

·         Kapakyas pagtambong sa iskutenyo sa provincial certificates of canvass (CoCs) sa Maguindanao niadtong Mayo 22, ang giuswag nga iskutenyo sa Mayo 30, ang ang husay sa Task Force Naguindanao sa mga pasangil batok niya niadtong Hunyo 14;

·         Ilegal nga paghupot sa CoCs ug ubang mahinungdanong mga dokumento sa piniliay sa kalungsoran sa Maguindanao nga angay gyod untang gitugyan ngadto sa buhatan sa Comelec sa Intramuros;

·         Ka-way tahud sa Comelec pinaagi sa paghagit sa mga komisyonado pagpasaka og kaso batok niya sa hukmanan; ug

·         Pagpanghambog sa media nga daghan siyang armas ug pagpakita sa publiko sa sinaw niyang pistola ug sa iyang kaandam pagpakigubat ni bisan kinsa.

-o0o-

          Way kalainan si Bedol sa usa ka gikaintapang bugoy sa eskina nga gidudahang maoy nanamastamas sa kadungganan sa putli ug nagtiyabaw pang nagpakiluoy nga biktima apan igo lang gisilotan kay wa katarung og zipper sa iyang karsones.   Ang kadudahang salida ni Bedol nakapabanhaw sa kahadlok nga tinuod ang mga pasangil sa maisugong mga magtutudlo, usa nila way kukaluoy nga giluba, nga way piniliay nga nahitabo sa kasagaran sa mga presinto sa Maguindanao.

          Ang Comelec nahisama sa inutil nga kapolisan nga nikakak paghikap sa bugoy tungod sa kahadlok sa kadagko ug kagamhanan sa iyang mga amo nga gipasanginlang maoy tinuorayng mga utok sa bangis nga krimen.

-o0o-

          Nganong giisnab mang Bedol ang mga iskutenyo nga siya untay moduma?   Nanungog ba lang o gipatago una kay gibanabana pang labaw sa oposisyon?  Nganong gitanggong man niyang mga dokumento nga alang unta sa National Board of Canvassers?   Paregla ba lang o gilugwayan pang maniobra pagtino nga di makawang ang 12-0 sa administrasyon sa Maguindanao?

          Hangtod karon, tulo na ka buwan human sa pakauwaw ni Bedol sa piniliay, wa pay kasong kriminal o administratiba nga napasaka batok niya.   Matinud-anon gyod diay ang Comelec pagsilot niya ug pag-ila sa posibleng mga nagsugo ni Bedol.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for August 7, 2007

       SILOT NI PUNO?

 

       Dihang gitangtang si Romulo Neri sa NEDA ug gilabay ngadto sa CHED, nitumaw ang mga pagduda nga silot ning Pres. Arroyo sa iyang pagbisto sa baraha sa administrasyon.  Gisukwahi ni Neri ang propaganda sa Malakanyang nga nisutoy nang ekonomikanhong kalamboan.  Matod niya napakyas si Arroyo pagpahimutang sa gikinahanglang mga tigbayon aron makab-ot ang mas taas nga pagtubo sa ekonomiya sa mosunod nga katuigan.

        Dihang gitudlo sa CHED, gibunyagan sa palasyo si Neri nga bag-ong "education czar."  Apan gilalis dayon ning Education Secretary Jesli Lapus.  Ug tuod man human sa pipila ka adlaw gibakwi sa Malakanyang ug gibanhaw ang orihinal nilang linya nga si Neri "troubleshooter" lang sa CHED ug mahimong magpabilin sa katungdanan sud lang sa mosunod nga unom ka buwan.

-o0o-

        Niadtong higayona, si Carlito Puno gituohang gitangtang sa CHED kay napakyas sa pagpatuman sa sugo ni Arroyo nga sulbaron ang suliran sa nagkadaghang mga gradwado nga way trabaho kay ang ilang mga kurso wa mohaom sa mga panginahanglan sa mga industriya sa nasud.  Giulog-ulogan sab dayon sa palasyo si Pono nga itudlo og korporasyon nga gipanag-iya sa kagamhanan.

        Apan si Puno wa kapugong sa iyang kahimangod, nga maoy gipaabot gikan sa mawani nga mga sakop sa opisyal nga pamilya sa presidente.  Kusganong gisaway ni Puno ang giisip nga pagpakauwaw sa Malakanyang niya.  Siyay kataposang nahibawo sa iyang pagkatangtang sa gabinete.  Human sa iyang masuk-anong protesta nga nagbansiwag sa media sud sa pila ka adlaw, wa nay naghisgot sa Malakanyang unsay nay nahitabo sa laing katungdanan nga ilang itanyag ni Puno.

-o0o-

        Gahapon, nitumaw ang mas makapaukyab nga kasayuran gikang Senate Majority Floorleader Kiko Pangilinan:  Ang pagkatangtang ni Puno sa gabinete mahimong kabahin sa panimawos sa Malakanyang sa pagkuwestiyon sa Korte Suprema, nga gipangulohan sa igsuon ni Puno nga si Chief Justice Reynato Puno, sa laktod nga mga pagpamatay sa mga kaatbang sa administrasyon.

        Matod ni Pangilinan gilaslasan sab sa Malakanyang og P1 bilyon ang gahin sa mga hukmanan alang sa sunod tuig ug gibasura ang pagpangayo ni Chief Justice Puno og pundo sa pagpaayo sa Hall of Justice sa Dakbayan sa Manila.

-o0o-

        Kon tinuod ang pagduda ni Pangilinan, di ni unang higayon nga gipatiran ni Arroyo ang sakop sa gabinete nga gidudahang nakapusta sa pikas.  Gitangtang sab niya sa DepEd ang igsuon ni Bill Luz sa Makati Business Club human niawhag sa iyang resignasyon tungod sa Hello Garci scandal.

        Apan si Chief Justice Puno di sama sa uban niyang politikanhong mga kaatbang.  Di mapahilom ni Arroyo ang pangu sa Korte Suprema sa way pagdapit og krisis sa konstitusyon.  Ang pagtuo ni Arroyo nga mag-agad ra niyang gidak-on sa iyang gahom mahimong kahatagan na gyod sa nalangay-na-pag-ayo-apan-labing-makiangayong-kinutoban.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for August 6, 2007

       PTCA PAPASON

 

       Ang PTCA (parents, teachers and community association) sa mga tulonghaang publiko ug pribado, alang nako, dakong anomaliya.  Ang PTCA usa lang ka kahimanan sa pagpangilkil sa mga tinun-an ug mga ginikanan.  Nganong kolektahan pa man ang mga tinun-an ug mga ginikanan sa mga panginahanglan sa mga tulonghaang publiko nga ila nang gibayran sa dagko nilang buhis ug sa mga tulonghaang pribado nga ila nang gibayran sa tag-as nga matrikula?

        Ang PTCA kapasanginlang nangilkil.  Kay samtang sigeng pagarpar ang DepEd nga boluntaryo ang tanang bayranan, tanang ginikanan nahibawo nga kon mangahas sila pagbalibad sa way kinutobang mga bayranan nga mahunahunaan sa kadagkoan sa PTCA pakauwawan ang ilang kabataan pinaagi sa pagbasa sa mga klase matag adlaw sa mga ngan sa wa pang kabayad.

-o0o-

        Ang PTCA gihimo sang salimbong sa makauuwaw nga kapakyas sa kagamhanan ug pribadong mga tulonghaan paghatag sa labing batakang mga panginahanglan sa edukasyon sa mga tinun-an:

·         Nganong human kolektahi og kapin sa P1 trilyon nga buhis matag tuig, ang mga ginikanan pa man gihapoy patukuron og pansayan, pabayron sa tubig ug suga ug seguridad sa mga lawak saringan sa ilang kabataan (nahurot bang kuwarta sa multi-milyones pesos nga mga kontrata pagpatik sa mga libro nga hastang mapa sa Pilipinas ug ang kahulogan sa Pagasa wa magkadimao)?; ug

·         Nganong human bunali sa makabungog nga pagsaka sa matrikula matag Hunyo, ang mga ginikanan pa man gihapon ang pagastuhon sa mga dayandayan, mga proyekto ug ubang mga panginahanglan sa pribadong tulonghaan sa ilang mga bata (gisuyop bang matrikula sa pagtagbaw sa mga kapritso ug pagpalihok sa ubang raket sa mga tag-iya)?

-o0o-

        Ang pipila ka sanga sa PTCA sa Sugbo gitay-og karon sa mga pasangil nga gibolsa sa kadagkoan ang amot sa mga ginikanan.  Di pa igo nga ilang gidasonan ang kurakot nga sistema sa edukasyon, pipila ka mga opisyal sa PTCA nagpahimus pa gyod pag-apil og paburot sa ilang kaugalingong panudlanan.

        Nakapait kay ang Ombudsman di kasusi sa mga pasangil kay pribado mang panudlanan sa PTCA.  Ug hangtod karon nagdumili ang kinabag-an pagparehistro sa SEC kay di pa tingali andam nga dunay ahensiya nga molili giunsa paggasto ang ilang dagkong koleksiyon.

-o0o-

        Kon tarungon lang pagtudlo ang mga bata (ug kon wa lang lubaga ang mga libro) sa kasaysayan sa nasud, makamatngon ang linghod nilang mga pangisip nga ang kabangis sa pag-ulipon sa Espanya sa ilang katiguwangan 500 ka tuig nang nilabay nagpadayon pa hangtod karon:

·         Gikolektahan og "tribute" ug gipugos pagtrabaho ubos sa "polo" samtang gipatuong gipangga sa hari; ug

·         Gipahimuslan sa mga prayle (friars) pinaagi sa mga amotan, bayad sa bunyag, kasal ug lubong, paglatos atubangan sa ganghaan sa simbahan sa wa manimba ug pagsabotahe sa ilang edukasyon.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com