Arangkada of Leo Lastimosa for November 8, 2009

              Bul-og nga gamhanan

 

       Niadto, bisan unsay tinguhaon sa Malakanyang matuman.  Karon, di nang kapugos ang palasyo bisan sa ilang mga itoy sa pagdagan uban sa nangiwit nilang gituboy pagka presidente.  Niadto, nagpatuyang lang silang Pres. Arroyo ug iyang mga alyado sa ilang gibati.  Karon, kinahanglan na nilang ipasabot ang matag usa sa ilang mga lakang ug mga laraw.

       Di nato pasagdan nga mobalik ang ilang naandan nga kamatinumanon pagpalabi sa hakog nilang mga interes, nga puno uyamot sa pagpabaga ug pagpapating.  Di na ta mobalik sa atong naandan nga pagpangiyugpos ug hilom nga pagpakagot sa atong bag-ang matag higayon magpakauwaw ang mga nagtungkawo sa gahom.

-o0o-

       Ang di malalis nga kamatuoran mao nga nagsugod pagkinto ang Malakanyang dihang nisulbong pag-ayo ang pagpakabana sa katawhan.  Ambot unsay nakapukaw sa katawhan human sa katuigan nilang pagtugot nga panamastamasan ang nasudnong kadungganan:

·        Tungod ba sa pagkamatay sa kalibotanon nga simbolo sa malinawong rebolusyon nga nakasakmit pagbalik sa kagawasan ug nakapukan sa kurakot nga diktadura?;

·        Tungod ba sa makahasol nga mga tilimad-on nga way tinuoray nga kausaban nga maggikan sa mga nagduma sa kagamhanan kon samang nangalisbo nga mga dagway ang magpabilin sa gahom?; o

·        Tungod ba kay sa kataposan nakakita na og kahigayonan sa pagpangandoy pag-usab sa labing makiangayon nga mga kausaban alang sa labing daghan?

-o0o-

       Ang katawhan nakakaplag pagbalik sa ilang tingog.  Nagsugod sila sa pagpasidungog sa nitaliwan nga pangu nga nimatuod nga may luna ang kaligdong bisan sa labing taas nga katungdanan sa kagamhanan.  Dayon sa pagpangindahay nga mahibalik ang liderato nga may tinuoray nga pagtugot ug pagsalig gikan sa katawhan.

       Hangtod nga nagsugod na sila pagpaningil sa pamunoan nga napakyas bisan sa labing batakan nga tahas pagpanalipod sa katawhan gikan sa katalagman ug pagtabang dayon sa mga nabiktima ini.  Ang nakaplagan nga katibuok sa ilang tingog ug kakusganon sa ilang pagpakabana di na motugot nila paglugak sa determinasyon pagsakmit pagbalik sa gahom pagtakda sa padulngan sa nasud.

-o0o-

       Di lipak sa udtong tutok ang nahitabo.  Busa way bisan usa nga nakugang.  Di kalit nga baha ni buhawi ang nibuhagay.  Busa way bisan usa nga nakaandam.  Way rebolusyon nga gideklarar.  Busa wa kapamostura ang mga naghupot sa gahom.

       Inanay ang pagbangon sa katawhan.  Anam-anam ang ilang pagtimbakuwas.  Apan malukpanon ang pagpanakod sa diwa sa pagpanginlabot.  Way bisan usa ka luna sa republika nga di mahikap.  Way bisan usa ka gamitoy nga suok, bisan unsa kahilit ug kangitngit, nga di matandangan sa kahayag.  Mahimo nga nasiyam-siyaman.  Apan nia nang bul-og sa kasaysayan.  Ug ang iyang pagkahitabo, nga gipangandoy sukad pa sa atong katiguwangan, di nang kapugngan.  Mao nga ang mga nagpakahawod, bisan pabiling nagpaka-aron-ingnon, hinay-hinay nang niipli aron di maligsan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 7, 2009

                        Alas ni Villar

 

            Si Senador Manny Villar kumbinsido nga napakyas ang Oil Deregulation Law sa pagpalambo sa kumpetinsiya tali sa mga kompaniya sa lana.  Apan nitataw nga wa say katakos ang kagamhanan sa paggahin og binilyon ka pesos nga subsidy pagpabiling ubos sa presyo sa lana kon i-regulate pagbalik ang industriya.

            Matod ni Villar inay magpuhalay sa pagpaubos sa ilang presyo klarong nagkonsabo ang mga kompaniya sa lana pagpaburot sa ilang ginansiya.  Maong nisugyot nga angayng usbon ang balaod aron kasilotan ang panagsabutsabot tali sa mga higante sa industriya.  Apan niangkon si Villar nga naglisod sila pag-usab sa oil deregulation law tungod sa pagbabag sa gamhanang mga puwersa.

                        -o0o-

            Niduaw si Villar sa DYAB Abante Bisaya kagahapon ug nakauban namo siya sa dul-an sa usa ka takna.  Akong napanid-an nga kutob sa mahimo, di siya ganahan nga mobantang pagpanaway ni Pres. Arroyo.  Samtang iyang gikuwestiyon ang price freeze sa Luzon sa way pag-apil sa Kabisay-an ug Mindanao, nagdumili siya pagtulisok ni Arroyo ug nisimang sa pag-ingon nga tun-an pa niyag dugang ang kontrobersiya.

            Nipadayag siya og pagsupak sa awhag sa mga dumadapig ni Arroyo nga padaganon siya pagka bise presidente sa umaabot nga piniliay.  Wa na hinuon siya mopasabot unsay mga balaod nga malapas.  Nipuno dayon siya nga mas katuohan nga modagan si Arroyo pagka kongresista sa Pampanga.

                        -o0o-

            Matod ni Villar sayon ang pagsaad og dagkong kausaban.  Apil nang pagpanumpa og bag-ong pagbag-o ug bag-ong politika.  Mahimo ni bisan sa mga tigsuwat sa pakigpung sa mga kandidato pagka presidente.  Nitataw siya nga ang mahinungdanon mao ang pagpasiugda og kausaban nga mapatuman ug ang katakos sa pagpasiugda ini.

            Alang ni Villar mao ni labing dako niyang bentaha sa iyang mga kaatbang:  Ang iyang kaugalingong kasinatian ug ang iyang pagbuntog sa kakabos pinaagi sa kakugi ug paningkamot, segun ni Villar, maoy nakahimo niyang labing andam ug labing takos pagpalambo sa ekonomiya ug paghaw-as sa kinabag-an sa katawhan gikan sa katimawa.

                        -o0o-

            Gitubag ni Villar ang mga pagsaway nga lisod alang sa usa ka bilyonaryo sama niya ang pagbatyag sa kalisod ug kagutom sa mga kabos ug nga sa tanang managan pagka presidente siya ang labing tradisyonal siya nga politiko.  Matod ni Villar nadato siya tungod sa iyang kakugi ug paningkamot ug nga way bisan usa ka dako sa iyang katigayonan ang naggikan sa kagamhanan.

            Gipasabot sab nga di siya kapasanginlan nga trapo kay sa tanang nanagan siya mao ang labing bag-o og bansagon.  Matod niya ang mga bansagon sa iyang mga kaatbang mao na ang nagdominar sa pamolitika sa Pilipinas sud sa pipila ka dekada.  Nipuno siya nga ang labing mahinungdanon mao nga makabarug siya sa iyang kaugalingong mga tiil nga di magsalig sa iyang mga ginikanan ni mga padrino.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 6, 2009

                        Krisis sa dugo

 

            Sa makausa pa, makaangkon na sab ta sa talagsaong kahigayonan pagluwas sa kinabuhi sa atong mga kapamilya nga biktima sa katalagman, o mga aksidente, o grabeng mga balatian.  Tibuok adlaw karong Sabado, Nobyembre 7, ang mga Sugbuanon mohatag na sab sa labing mahinungdanong gasa—ang dugo—ang gasa sa kinabuhi.

            Ang Kapamilya Blood Donation Campaign ipahigayon matag tulo ka buwan.  Kay luwas ta nga makahatag og dugo matag tulo ka buwan.  Matag duha ka buwan man gani sa Estados Unidos ug ubang kanasuran.  Mas konserbatibo lang ang lokal nga blood collection agencies.  Maong way sukaranan ang kahadlok sa kaluwas sa paghatag og dugo kaupat matag tuig.

                        -o0o-

            Alang sa mga suki na ug sa mga mosalmot sa labing unang higayon sa Kapamilya Blood Donation Campaign karong buwana, kapilian ninyo ang labing duol sa mosunod nga upat ka venues:

·        Sa Super Metro sa Dakbayan sa Mandaue, ang Regional Blood Coordinating Council (RBCC) maoy moatiman ninyo;

·        Sa Gaisano Grand Fiesta Mall sa Tabunok, Dakbayan sa Talisay, ang Philippine National Red Cross (PNRC) moduma sa kalihokan;

·        Sa EMall sa Sanciangko, Dakbayan sa Sugbo, ang Cebu City Medical Center (CCMC) ug ang Rotary Club ang magtinabangay pag-atiman ninyo; ug

·        Sa Gaisano Mactan sa Dakbayan sa Lapulapu, ang Regional Blood Center (RBC) sa Department of Health (DOH) ang moduma.

                        -o0o-

            Mahimong mas makahuloganon ang paghatag og dugo kon ang blood donors di magpaabot og bayad, o bisan unsang bugti.  Tinuod nga may mga buhatan pa nga manghatag og blood donation cards.  Nga maggamit sa donors aron malibre ang dugo kon sila na sab o ang mga sakop sa ilang pamilya ang magkinahanglan.  Apan di rang kaabot og 10% sa donors ang magkinahanglan og dugo.

            Ang RBC nihunong na pagpanghatag og blood donation cards.  Tungod sa pipila ka insidente nga gi-negosyo ang cards, di sa donors kon dili sa ubang mga tawo nga maoy nagpahimus sa ilang kamanggihatagon.  Apan ang RBC nirehistro sa tanang donors sa ilang database.

                        -o0o-

            Masulub-on hinuon ko nga motaho ninyo nga hangtod karon ang pribadong mga tambalanan di lang gihapon moggamit sa dugo nga mahipos sa RBC, PNRC ug RBCC.  Alang nila mapanalipdan lang ang kahimsog sa ilang mga pasyente kon mohimo sa ilang kaugalingong screening sa dugo.  Nga nagkahulogan og dugang gasto sa mga pasyente.

            Mag-agad hinuon ning tanan sa RBC ug sa DOH.  Sa ilang katakos pagtuman sa ilang tahas sa pag-screen sa tanang dugo nga mahipos sa PNRC ug RBCC.  Nga igong makatagbaw sa mga panginahanglan sa tanang tambalanan—ma-publiko man o ma-pribado.  Kon di hingpit mapatuman ang lagda—nga gitumong pagpalambo sa suplay ug sa kalidad sa dugo—ang mga pasyente ug ang kinatibuk-ang kahimsog sa katawhan maoy masakripisyo.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 4, 2009

                        Yagaw sa listahay

 

            Ang nasudnong kadagkoan sa Comelec ang sad-an sa di makiangayong paghikaw sa minilyon ka katawhan sa ilang balaanong katungod pagpili:

·        Giyak-an lang nilang rekomendasyon pila ka buwan nang nilabay sa election officers sa Sugbo ug ubang bahin sa nasud nga dugangang mga takna ug mga adlaw sa rehistrasyon;

·        Gibalibaran nilang dugay nang sugyot sa election officers sa Sugbo ug ubang bahin sa nasud, nga nalumos sa nagbahang mga botante nga nagpalista, nga dugangan ang computers kay tagsa ra ka data capturing machine ang nadestino sa matag lungsod ug dakbayan; ug

·        Dihang gikunsaran sila sa kaamguhan nga sakto diayng election officers ug busa gipatuman ang ilang mga sugyot, uwahi nang tanan.

                        -o0o-

            Dugang atraso sa mga komisyonado sa Comelec, nga gawas sa usa o duha, way kasinatian sa higanteng gimbuhaton nga gisangon nila:

·        Ang mga botante ra sa kaulohan nga wa kaabot niadtong Sabado maoy gipatiwas pagpalista hangtod sa tungang gabii sa Martes;

·        Ang gigamit nga lusot sa paglugway sa rehistrasyon mao ang brownout tungod sa hinay nga bagyong Tino nga niigo sa pipila lang ka dapit ug sa pipila lang ka botante;

·        Gipalaway lang ang mga botante sa Sugbo ug ubang bahin sa nasud nga wa kaapas sa deadline kay nikagar ang daginuton nang daan nga computers sa lokal nga mga buhatan sa Comelec.

                        -o0o-

                Apan ang lokal nga mga opisyal sa Comelec sa Sugbo di makapanghunaw og responsibilidad sa kalangay ug kayagaw sa rehistrasyon sa mga botante:

·        Ilang gibuwad sa init, gipauwanan ug girisgo nga maligsan sa mga sakyanan ang mga nagparehistro nga mahimo man untang ipatuman ang mas sayon ug mas makiangayong sistema sa pagpanlista;

·        Ang lokal nga mga opisyal nay gipasagdan nga magbutang og mga tolda nga kapasilongan sa mga botante;

·        Wa gyod silang kahunahuna pagbalhin sa rehistrasyon sa mas lapad, mas hawan ug mas hayahayng mga dapit nga di magkadusingot ang mga botante ni manginit ug madaot ang computers.

                        -o0o-

            Managsama ang lokal ug nasudnong mga opisyal sa Comelec sa ka-wa nilay kaikog ni pagtahud sa kamahinungdanon sa paghatag og kahigayonan sa tanang botante nga nagtinguhang mosalmot sa piniliay sa Mayo sunod tuig.  Inay makaangkon og kaligdong pagpangayog pasaylo, managsama silang nitulisok sa makaluluoyng mga biktima sa makauuwaw nilang bulilyaso.           

            Ang lokal ug nasudnong mga opisyal sa Comelec morang mga amaw nga napaso nang kamot kay nakakupot og kahoy nga nagsiga apan gipasoan na sang pikas kamot pinaagi sa pagkupot sa samang kahoy.  Ang kayagaw sa rehistrasyon di maayong timailhan sa katakos sa Comelec paglingkawas gikan sa bahaw nga sistema, nga ilang naandan sukad pang Mampor, aron maandam pagduma sa labing unang automated nga nasudnong piniliay sa atong kasaysayan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 3, 2009

              Alas ni Glo

 

       Karong gitak-opan nang pagpanlista sa bag-ong mga botante alang sa piniliay sa Mayo sunod tuig, ug naghikay nang mga magpapili sa pagsumiter sa ilang certificates of candidacy ngadto sa Comelec sa kataposan ning buwana, mosamot pagsibaw ang mga huhungihong sa unsay daganan ni kinsa ug kinsay makadaog sa unsang katungdanan.

       Tugoting mangahas ko pag-apil.  Nia sang akong mga pangagpas.  Bisan di kong kapangangkon nga eksperto sa politika.  Kay ang 25 ka tuig nakong kasinatian isip magsisibya wa kahatag nako og kinaadman pagsabot sa gubot-pa-sa-lukot nga pamostura sa mga politiko.  Di lang una ko manghilabot sa Sugbo.  Nasudnong mga piliunon maoy akong unahon.

-o0o-

       Ang paluyohan ni Pres. Arroyo pagka presidente mao si Senador Manny Villar.  Di si Defense Secretary Gilbert Teodoro nga maoy gituboy karon sa Lakas-Kampi-CMD.  Kay si Gibo pabiling nangiwit sa surveys.  Si Villar, bisan dako og biya, maoy nagsunod sa nisulbong pag-ayong si Senador Noynoy Aquino.

       Ayaw og kahibung kon di kang kadungog ni Villar nga manaway ni Arroyo sa mosunod nga mga adlaw.  Bisan sa iyang dakong katigayonan, nagkinahanglan si Villar sa tabang sa Malakanyang, legal ug unsa pa man, pag-apas ni Aquino.  Ug ang iyang pilion nga running mate mao si Senador Loren Legarda, di si Senador Chiz Escudero.  Bisan kon si Loren, sama ni Chiz, nipasangil niyag "C-5 at tiyaga."

-o0o-

       Nga makahingpit sa politikanhong paghikog ni Escudero.  Sa iyang pagbiya sa NPC, ug sa iyang pagpahibawo nga mahimo siyang modagan pagka presidente, mo-us-os pagka bise presidente, o magpabilin sa Senado, gipasundayag ni Escudero ang kataphaw ug kakutaw sa iyang panglantaw.

       Gisaway niyang pangurakot sa kagamhanan ug kontraktuwalisasyon sa mga mamumuo (nga pulos girepresentahan ni Danding Cojuangco ug sa iyang San Miguel Corporation) ug ang oil deregulation law (nga kusganong gipanalipdan ni Ramon Ang, CEO sa Petron ug batabata ni Danding), apan niinsistir nga di si Danding ni ang iyang kuwarta (o ang kakuwang ini) di maoy hinungdan sa iyang paglayas sa NPC.

-o0o-

       Si Pres. Arroyo nangandam nang daan sa nag-ung-ong nga kadaogan ni Noynoy Aquino.  Ang iyang pag-ulug-ulog sa ikaduhang distrito sa Pampanga nagmatuod sa iyang kakuwang og pagtuo nga makalusot si Teodoro o bisan si Villar.  Kumbinsido si Arroyo nga ang ubos bay balaoranan, nga mao ray makasugod sa budget ug impeachment proceedings, maoy labing kasaligan niyang kahimanan pagsukol kon gukdon sa sunod nga presidente.

       May sukaranan ang iyang kamasaligon.  Kay lisod tuohan nga si Noynoy, human sa tanan niyang pasalig pagpasiugda og bag-ong pamolitika, mopabaha og kuwarta aron pagpugos sa mga kongresista pagpa-ituy-itoy sa Malakanyang.  Apan molampos lang si Arroyo kon magpabilin gihapong magpapating ang mga kongresista bisan atubangan sa sipa nga awhag sa kausaban sa kinabag-an sa katawhan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 2, 2009

              Sipong tanan

 

       Makahimo na ko pagsubay sa tanang mensahe sa tanan nakong gisunod sa Twitter ug sa tanan nakong higala sa Facebook, bisan pila pa sila ka libo.  Di lang sa usa o sa duha kon dili sa tanang pito nako ka accounts sa Twitter ug sa tanang lima nako ka accounts sa FB.  Nga di ko kinahanglang magbalhin-balhin og websites, ni mag-abli og daghang web pages, di gani ko kinahanglang mo-login ug mo-logout sa daghan uyamot nakong accounts.

       Di sab ko kinahanglan nga mo-download og bisan unsang desktop application.  Ang browser ra sa PC ang kinahanglan nakong ablihan.  Ngadto sa Peoplebrowsr (my.peoplebrowsr.com), ang gitawag nga steroids sa Twitter, FB, YouTube ug ubang social networks.

-o0o-

       Bisan sa kadaghan nakog accounts sa Twitter, nakalimtan na gani nakong uban, wa ko kahibawo unsay ilang kapuslanan.  Mas naggamit nakong FB pakigsulti sa among mga tigpaminaw ug sa pagpahibawo nila sa mga balita ug sa nagkalainlaing mga proyekto nga among gipasiugdahan.

       Hangtod nga nalubong sa makalilisang nga baha nilang Ondoy ug Pepeng ang Metro Manila ug dakong bahin sa Luzon.  Ang nahimong nag-unang tinubdan sa kasayuran, video ug mga hulagway sa kabangis ug kalapad sa katalagman mao ang Twitter.  Kay lahi sa FB, blogs ug ubang social networks, ang Twitter may katakos pagsibya sa imong kasayuran dihadiha dayon ngadto sa tibuok kalibotan, bisan sa mga tawong di nimo friend o wa gani kaila nimo.

-o0o-

       Una nakong problema sa Twitter mao di automatic ang iyang updates.  Kinahanglang magsige kag refresh sa page.  Ikaduha, daghan kaayo ko og gisunod nga kanunay lang kong magkapakapa sa baha sa kasayuran nga wa nako kinahanglana.

       Una nakong gihimo mao ang pag-iban sa users nga akong gisunod.  Ang wa nang kaabot og 20 nga akong gibilin pulos kasaligang mga tinubdan, sa kasayuran nga akong mapuslan.  Ikaduha nakong gihimo:  Hingpit nga gigakos ang talagsaong teknolohiya sa Peoplebrowsr.

-o0o-

       Ang Peoplebrowsr may upat ka columns, nga pulos dynamic (mousab rag ila kon dunay bag-ong kasayuran).  Ang una maong navigation panel (nga mahimong tak-opan kon masudlan nang ubang columns); ang ikaduha mahimong sudlan sa twits sa tanan nimong gisunod; ang ikatulo masudlan sa updates sa FB; ug ang ikaupat masudlan sa twits sa balita nga gisundan.  Makapuno kag dugang columns apan kinahanglan nang lihukon ang cursor aron makit-an.

       Maong dungan nakong nasundan ang twits nilang Senador Mar Roxas ug Korina Sanchez sa nagpadayon nilang honeymoon sa Japan (nangaon silag soba ug wa ka-shopping si Korina kay pulos baga ang baligyang mga sinina); mga pangandam sa kalagkalag sa akong mga higala sa FB; tanang duwa sa NBA; tiyabaw sa mga molupyo nga naigo sa bagyong Santi; ug tanang balita ug komentaryo mahitungod nilang Barack Obama ug Michael Jackson.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com