Arangkada for November 4, 2007

       HAPDOS UG KUTOY

 

       Nganong wa may namakpak sa panghambog nilang Pres. Arroyo ug ubang kadagkoan sa kagamhanan nga ang kalig-on sa peso batok sa Amerikanhong dolyar maoy di malalis nga timailhan nga nilambo nang nasudnong ekonomiya?  Nganong wa may nagsayaw-sayaw sa kadalanan sa pasalig sa mga ekonomista nga inanay nang nakabangon ang ekonomiya sa Pilipinas human sa pagpahamtang sa EVAT ug ubang bag-ong buhis niadtong 2005?

        Kini tungod kay gawas sa way kinutobang pagarpar ug ulug-ulog sa Malakanyang, way laing kaayuhan nga naangkon ang kinabag-an.  Ang DOLE mismo niangkon nga nadoble ang gidaghanon sa mga way trabaho sa dagkong mga dakbayan sa nasud tungod sa kaapiki sa patigayon.  Mas sakit paminawon ang pangandak sa kalamboan kon ang kahimtang sa katawhan nisamot hinuon kahagip-ot.

-o0o-

        Magpabiling taphaw ug mangalisbong pangilad ang mga pangangkon sa paglig-on sa peso ug paglambo sa ekonomiya kon di matilawan sa kinabag-an, nga maoy labing kabos, ang gisaad nga mas haruhay nga kahimtang, kon di man hingpit nga pagkahaw-as gikan sa katimawa:

·         Inay mobarato ang presyo sa inadlawng palaliton, ang wa malansang nisaka pa gani hinuon;

·         Inay mo-us-os ang plitehan, gipasakaan pa ug ang transport groups nanghulga pa gani nga molusad og nasudnong welga kay wa matagbaw sa uminto;

·         Inay pausbawan ang suholan, di pa igo nga gipiskan lang sama sa naandan og mumho ang mga mamumuo, gisabotahe pa gyod ang pagpatuman sa gamay kaayong usbaw sa suholan dinhi sa Sugbo ug Central Visayas; ug pagdugang sa insulto

·         Ang OFWs, bisan padayong giulug-ulogan nga bag-ong mga bayani, maoy nagsangkiig sa mas gamayng baylo sa dolyar nga ilang gipada dinhi.

-o0o-

        Ang pait nga kamatuoran:  Mas nihuyang ang dolyar kay sa nilig-on ang peso.  Napiskan lang ang Pilipinas sa puhonan nga nikagiw gikan sa nitibugsok nga Amerikanhong merkado ug nibalhin sa mas madasigong mga merkado sa Asya ug Uropa.

        Mas pait nga kamatuoran:  Ang mas lig-ong peso nagkahulogan unta nga mohiyos nang atong langyawng utang ug busa mas dako nang ikagahin sa mga proyekto pagpalambo sa nasud; apan ang mga alyado mismo ni Arroyo sa Kongreso nagbagulbol nga nisamot kagamay ang bahin sa 2008 budget ang gawasnon kay way hunong si Arroyo pagkontrata og bag-ong mga utang.

-o0o-

        Ang kasaysayan nagtudlo nato nga bisan unsa katikasan ug kakawatan sa usa ka lider magpabilin siya sa gahom hangtod nga may sud pang tiyan sa iyang gidaugdaog nga katawhan.  Pananglitan, ang malambuong ekonomiya sa Estados Unidos sa dekada 90 maoy nakapalingkawas ni Bill Clinton gikan sa pagkalagpot tungod sa iyang Oval Sex scandal.

        Asa puniton si Pres. Arroyo kon sa kataposan makaamgo nang kinabag-an sa katawhan nga bisan sa tanan niyang pangangkon sa kalamboan padayong naghapdos ang nagkutoy nilang tiyan?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for November 3, 2007

       KONTRA KOPRAS

 

       Banggiitang politiko sa Sugbo labihang lingawa sa pagbasol sa kapolisan sa pagpanlabay og granada sa barangay hall sa Inayagan sa Dakbayan sa Naga sa habagatang Sugbo ngadto sa pilderong kandidato nga giingong nakunsimisyon nga gikopras sa mga botante ang dakong kuwarta nga iyang gipabaha sa nagkalainlaing mga sitio.

        Matod sa politiko, ang nalingaw nga tang-an di ang linghod nga pildero, katuohan ang pasiunang kasayuran nga nahipos sa kapolisan.  Nakasugat na siya og managsamang mga kaso sa kadaghan na sa mga piniliay nga iyang naapilan, kasagaran nila iyang nadaog.  Matod niya kasagarang nabiktima sa kopras, nga iyang gitumbok nga dugay nang nagsugod sa wa pa moawhag si Serging Osmena sa iyang mga dumadapig nga "kan-a ang paon, iluwa ang taga," mao ang bag-o ug kuwartahang mga politiko nga nagpataka lang og pamayad.

-o0o-

        Ug nisunod ang taas niyang litaniya (hinaot nga di makabasa ini ang tarung ug ligdong ug batan-ong mga politiko; apan kon masaag man ang mga wa pa kawad-i sa paglaom nga mausab pang nangalisbong sistema sa politika sa nasud, hinaot nga ilang kakuhaan og mga leksiyon unsaon pagbadlong ang umaabot pang mga kahiwian sa piniliay) sa mga lagda sa pagpamalit og boto:

·         Ang pagpanghatag og kuwarta sa mga botante kinahanglang hanigan og lapad nga pagtuon (nga i-detalye karong taudtaod sa ubos);

·         Ang pagpanghatag og kuwarta sa mga botante kinahanglang dasonan og tukmang sistema sa pagpangolekta (nga i-detalye sab sa ubos); ug

·         Ang pagpanghatag og kuwarta himuon sa labing mahigalaon ug pinahimutang nga paagi nga ang makadawat nga botante di mainsulto, di makabatyag nga gipalit na siya ug, labaw sa tanan, di makalimot nga utangan na siyag kabubut-on nimo.

-o0o-

        Mga hanig sa di pang pinalitay:

·         Ilhang tanang botante (nagkinahanglan ka sa labing bag-ong listahan sa mga botante ug mapa sa ilang pinuy-anan);

·         Ilista kinsay imo ug kinsay tua sa pikas;

·         Ilhang imong mga tawo nga makapabalitok sa mga tua sa pikas; ug

·         Ipagawas ang kuwarta pagdasig sa mga dumadapig sa pagbotar ug pagpugong sa mga lunod-patay sa kaatbang sa pagduol sa mga presinto.

-o0o-

        Unsaon pagbaraw sa kopras:

·         Ipakatap ang mga lider ug mga sakyanan paghakot sa mga nabayran ngadto sa mga presinto;

·         Paubani og mga dagko og braso nga mopahinumdom sa mga gilaay pagbotar nga di makaayo kon ang nadawat mabayad sa tambalanan tungod sa ilang mga bun-og o limos sa ilang haya; ug

·         Dugangi dayong bayad kon palabwan sa kontra.

-o0o-

        Apan ang labing mahinungdanon niyang lagda:

        Isipa ang pagpamalit sa mga botante nga usa ka sugal.  Kon makadaog, pasalamat sa imong suwerte.  Kon mapilde, ayaw paghubug-hubog kay mahimong makunsimisyon ug peligrong makahunahuna pagpalit og granada.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for November 2, 2007

       BUGKOS SA LUBONG

 

       Pagkamatay sa akong amahan pila na ka tuig ang nilabay, akoy gitahasan sa akong mga igsuon, nga kasagaran tua na manimuyo gawas sa Sugbo, pagpahimutang sa iyang patayng lawas.  Dihang nangabot na sila dinhi, ug dihang nakaduaw nang uban namong kaparyentihan, klarong wa sila ganahi sa punerarya sa Opon nga akong gipili kay mao ray naabot sa gamay nakong suholan.  Gani, gibalhin gyod ang haya sa Tabunok, Talisay aron nga mas maduol sa iyang dapit nga natawhan.

        Kay wa pa man gyod kong kasabot sa kamatuoran nga di na kong kabuutbuot unsaon paghipos ang iyang patayng lawas, nangahas pa gyod ko pagsugyot nga ilubong namo siya og kadlawon aron di ming kahasol sa trapiko.  Gisigaan lang ko nila sa mata nga nagtangag og pasidaan nga duha ming ilubong kon lisudlisuron ang among kaparyentihan paghatod sa among amahan sa iyang lubnganan.

Tungod sa kadaghan sa mga kinabuhi nga nahikap sa among amahan, labihang taasa sa bara sa trapiko sa dan gikan sa Tabunok paingon sa Poblacion, Talisay nga nakaseguro kong ang kadagko ra sa lawas sa among ig-agawng mga polis maoy nakapugong sa mga motorista pagbalikas sa among paghasol ug paglangay nila.

-o0o-

        Wa matuman ang tuyo sa among kaparyentihan nga itapad ang lawas sa akong amahan sa lubong sa iyang mga igsuon tungod sa kaapiki sa luna.  Napugos mi pag-abang og gamayng nitso nga gipanag-iya sa Simbahang Katoliko nga kinahanglang lab-ason matag lima ka tuig.

        Apan ang labing dakong kahasol mao nga ang akong inahan ug manghod, nga mao ray kanunayng makaduaw sa lubong sa akong amahan, naa magpuyo sa Opon.  Laayo kaayo gikan sa Talisay, sa way paghisgut sa kalisod nang sagubangon sa trapiko.  Mao ni hinungdan nga kaming managsuon, sa way pagkonsulta ni pagpananghid sa among kaparyentihan sa Talisay, nihukom pagpalit og luna sa usa sa bag-ong memorial parks sa Opon ug gibalhin ang patayng lawas sa among amahan didto.

        Sa ikaduhang sunudsunod nga kalag-kalag karong tuiga, wa ko mangahas pagpakita sa Talisay tungod sa labihang kahadlok nga sudyaan sa among paglapas sa labing mahinungdanong lagda sa di pagpalayo sa among amahan gikan sa iyang mga kaliwat.  Mao nga kon nakabasa sila ini, sa ngan sa akong inahan ug mga igsuon, kinasingkasing ming mangayo og pasaylo.

-o0o-

        Ang bag-ong luna sa among amahan mingaw pa.  Pipila pa lang ang katapad nga mga lubong.  Dako sab kaayo ang hawan sa memorial park nga nahimo nang duwaanan sa iyang mga apo.

Matag higayon nga magkaabot mi sa sam-ang, mabatyagan namo ang kadako sa kahaw-ang nga namugna sa pagtaliwan sa among amahan.  Ug ang mas dakong haw-ang kay, sa gusto namo ug sa among mga paryente o dili, giuwang nag lapad nga kalaworan ang among mga pinuy-anan tungod sa managlahi namong mga kinabuhi.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for November 1, 2007

          BABAYE SA CANSOJONG

 

          Si Eladio Geoca nakadlawonan nga nagmaneho sa iyang taxi.  Gipara siya og babaye sa Cansojong, Talisay.  Nagpahatod ang babaye sa Bulacao, Talisay.  Nakalingkod nang pasahero dihang nakabantay si Eladio nga labihang basaa sa babaye.  Nagkuray sa katugnaw.  Pagkataudtaod, nihangyo ang babaye nga manghuwam sa iyang jacket.  Iya ning gikupo, naibanan ang iyang kurog, hangtod nga niabot sa ilang destinasyon.

          Nikanaog ang babaye.   Nisaad nga mobalik siya uban nang plite.  Dugay nga nagpaabot si Eladio.  Nahibung nga wa pa mobalik ang babaye.   Nagpaabot pa siya og dugang.  Apan wa na gyoy babaye nga nagpakita.

Kay hapit na mang alas-5 sa buntag, nga maoy takda sa iyang paglimpiyo ug pag-grahe sa taxi, nibiya na lang siya sa bay.

-o0o-

          Human nahatag ang iyang kita ug ang taxi sa tag-iya, nibalik si Eladio sa bay sa Bulacao.   Tiguwang babaye ang iyang naabtan.  Gisuginlan niya mahitungod sa babayeng pasahero nga nagpahatod didto.  Matod sa tiguwang siya na lang usa ang nagpuyo sa bay.  Iyang anak nga babaye nanarbaho na sa laing dapit ug ang lain, nga usa ka magtutudlo, patay na.

          Nakugang si Eladio pagkakita sa hulagway sa anak nga namatay:   Siya ang babaye nga nisakay sa taxi.  Iyang giingnan ang inahan nga iyang anak dakong buhi ug gani maoy iyang pasahero pila pa lang ka oras ang nilabay.  Subli siyang giingnan sa tiguwang nga patay nang iyang anak.  Ug di mahitabong makapara ni makasakay pa sa iyang taxi.

-o0o-

          Nitanyag ang inahan pagbayad sa plite ug gidapit siya nga mangadto sila sa lubnganan sa iyang anak nga babaye.   Nanganaog sila sa tungod sa minteryo sa Cansojong, sa luna nga gibarugan sa babaye nga nipara sa iyang taxi.

          Gitultolan siya sa inahan sa nitso nga dunay samang hulagway nga iyang nakita sud sa bay sa Bulacao.  Nalansang si Eladio sa iyang nahimutangan.  Wa na siya magduda nga patay na ang babaye nga nipara ug nisakay sa iyang taxi.   Apan ang nakapasiga sa iyang mga mata mao ang iyang jacket nga gisab-ong sa nitso.

-o0o-

          Nahitabo ni niadto pang 1964.   Apan hangtod karon, bisan 43 ka tuig nang nilabay, maglisod pa gihapon si Eladio paghikalimot sa talagsaon niyang kasinatian.  15 sentabos pa ang flagdown rate sa taxi niadtong higayona.   45 sentabos ra ang plitehan sa metro sa pagkanaog sa babaye sa Bulacao.

          Nangagpas ang inahan nga ang pagpakita sa iyang anak nga labihang basaa ngadto ni Eladio nagpasabot nga magpabalhin siya og lubnganan kay ang ilang luna sa minteryo kanunay lang mabahaan.   Apan ang pagpakita sa babaye may laing kahulogan alang ni Eladio:  Kon isul-ob niyang jacket labihang daghana niyang pasahero; kon makalimtan niyang jacket sa bay, labihang mingawa sa iyang pamasada sa taxi.   [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for October 31, 2007

          TULO KA RAMA

 

          Pipila ka adlaw sa wa pang piniliay sa barangay, pipila sa mga barangay kapitan sa Dakbayan sa Sugbo nitataw nang daan nga di na nila paluyohan si ABC Cebu City Federation President Jingjing Faelnar.  Human naproklamar si Faelnar alang sa lab-as nga termino human sa binuntagay nga iskutenyo sa Guadalupe, samang mga kapitan nisubli sa ilang pangandoy sa kausaban sa liderato sa ABC.

          Ang ilang mga reklamo batok ni Faelnar nasentro sa giingon nilang kakuwang niyag katakos.  Matod nila kon di pa tungod ni Cebu City Mayor Tomas Osmeña, si Barangay Kapitan Jose Navarro sa Punta Princesa gyod unta ang labing takos nga mangu sa ABC.  Iniglingkod sa mga mananaog sa piniliay karong Disyembre 1, andam ang mga kapitan nga mobarug pagpasabot ni Mayor Osmeña nganong di na nila madawat si Faelnar.

                   -o0o-

          Si Faelnar, sa iyang bahin, nipasabot sa DYAB Abante Bisaya nga ganahan pa siyang magpasubli isip pangu sa ABC.   Apan kon di na siya paluyohan sa iyang kaubanang mga kapitan hangpon sab niyang kahigayonan pagtingob sa iyang panahon pag-atiman sa way kinutobang mga panginahanglan sa mga molupyo sa Guadalupe, ang labing dakong barangay sa dakbayan.

          Subling nanalipod si Faelnar sa mga pasangil nga di siya maoy direktang nagduma sa ABC kay gitugyan ngadto sa di pinili nga kawani ang pagpanimon sa kahugpongan.   Ang maong kawani gipasanginlan nga mas hawod pa siyang Faelnar kay nanginsulto sa mga kapitan nga nangahas pagkuwestiyon sa iyang mga sugo.

          Wa paminawa ni Faelnar ang ilang mga protesta niadto.   Karon sa lab-as nilang termino nanganti ang hingtungdang mga kapitan sa pagpaila ni Faelnar nga di mahimong bugalbugalan lang ang ABC.

                   -o0o-

          Usa sa gihugon-hugon nga mohagit sa liderato ni Faelnar mao si kanhi Cebu City councilor George Rama, nga bag-o lang napili pagka barangay kapitan sa Basak San Nicolas.   Si Rama, bisan sa wa mohukom pagdagan alang sa iyang kanhi katungdanan, nikuwestiyon nang daan kon makadagan pa ba si Faelnar sa laing termino.

          Silang Rama ug Faelnar pulos suod ni Mayor Osmeña.  Maong di na magamit ni Faelnar ang iyang kasikit sa luwag pagkuha sa pagpaluyo sa mga kapitan.   Apan makahimo ba si Rama pagsukwahi sa iyang kaugalingong panganti?

                   -o0o-

          Si Rama nibalibad sa tanyag nga padaganon pagka konsehal niadtong Mayo 14.  Kay di siya gusto nga mahimong makamugna og eskandalo sa kahigayonan nga tulo ka Rama ang manlingkod sa Cebu City Council:  Silang Bise Mayor Michael Rama, Konsehal Edu Rama ug siya.

          Kon mapili siyang ABC president, si Rama ang molingkod sa konseho isip representante sa mga kapitan sa dakbayan.   Kamenosan bang eskandalo sa panag-ipon sa tulo ka Rama kay wa siya direktang modagan pagka konsehal?

          Kinsay nag-ingon nga sayon ipunon ang prinsipyo ug politika?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for October 30, 2007

       HANGAD SA LANGIT

 

       Nagbaha ang mga reklamo nga among nadawat mahitungod sa pinalitay sa boto, hinakotay sa mga botante, panghasi batok sa mga molupyo ug ubang kalapasan sa mga lagda sa piniliay.  Apan dihang among gihagit sa pagkuha og mga hulagway ug pagpakita ug ubang mga dokumento pagmatuod sa ilang mga pasangil, maklaro ang kalit nga pagkahugno sa ilang kadasig ug nipasalipod sa pasangil nga igo lang silang namasin nga ang mga sakop sa media maoy makasakop sa pangabuso sa ilang mga kaatbang.

        Hangtod sa akong pagsuwat ini, way bisan usa nga nakapada og mga ebidensiya sa kalapasan (bisan sa kasayon ra sa paggamit sa ilang cellular phones o digital cameras ug pagpada sa ilang video o mga hulagway sa among gitagana nga email address:  dyab1512@gmail.com).

-o0o-

        Hinaot nga tungod lang ni kay wa gyoy kalapasan nga nahimo ug tinumu-tumo lang ang mga pasangil pamasin nga sakyan dayon sa media ug madaot ang ilang mga gipasanginlan.  Apan kay klaro mang nagbaha ang kalapasan, mas dako ang kahigayonan nga nakalapas ang pikas ug pikas ug busa wa nay mangahas sa pag-dokumento sa kalapasan nga ila sang gihimo.

        Ang labi dako nakong kahadlok mao nga ang pagpakabana sa atong katawhan kutob na lang sa pagyawyaw.  O pagsuwat.  Nga kon palihugon na sila pagmatuod sa ilang mga pasangil, o pagbarug batok sa ilang gipasanginlan, di na dayon sila manginlabot.  Tungod sa kahadlok sa ilang seguridad.  O di gustong mahasol.  O di lang gustong mailhan.   O di lang gustong mag-apil-apil.

-o0o-

        Di hinuon mabasol ang katawhan, labi nang kabatan-onan, nga magtuo nga ang ilang pagpanginlabot pinaagi sa text o email, mas maayo kon di ilhon ang tinuod nilang ngan, igo nang makapakurog sa mga kawatan ug mga mapahimuslanon sa kagamhanan.  May balita ko nila.  Labihan na kabaga ug kapating sa mga namunoan nga di na matandog kon kutob lang sa gahot ang ilang mga biktima.

        Ang atong katiguwangan nga nipalingkawas sa nasud gikan sa mga kuko sa langyaw ug lokal nga mga malupigon wa matagbaw lang sa pagyawyaw.  Nagmartsa sila sa kadalanan pagpakita sa ilang kumo.  Nialsa og mga armas.  Ug nagpakamatay.

-o0o-

        Tungod sa bag-ong mga teknolohiya, wa nay ganahang maghago pagpainit o pagpasinguwan sa kadalanan kay makhasol lang sa trapiko ang pagbarikada, wa nay magtagad paghipos og mga dokumento ni pagpasaka og kaso sa korte kay may mga ahensiyang gitahasan pagbantay sa mga transaksiyon ug wa nay mobarug, magpaila ug magpaihap kay wa madungog ang mga hawod sa ilang kamapasayluon.

        Nahibawo ta sa tanang panghitabo.  Nasuhito ta sa pagpahimus sa mga gamhanan.  Apan wa tay kaisog sa pagbadlong nila.  Igo na lang moitlib sa atong mga ngabil ug mohangad sa langit.  Nakalimot nga kinahanglan una tang molihok una ta Niya tabangan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for October 29, 2007

       ANG BALANGAY

 

       Duna nay balangay ang Sugbo sa wa pa makatultol ang mga Katsila sa atong kabaybayonan.  Ang balangay usa ka sakayan.  Nga maoy gisakyan sa tibuok pamilya pinangulohan sa amahan sa ilang pagpangisda.  Ang balangay mao say sakyan sa pamilya sa pakigbayloay sa ilang mga panginahanglan sa ubang mga dapit, o pagpamalhin og pinuy-anan.  Niadtong higayona, di yuta kon dili dagat ug suba ang sentro sa ilang panginabuhi, patigayon ug pagbiyahe.

        Ang balangay maoy nahimong hulmahan sa pagsugod na sa mga Sugbuanon ug mga molupyo sa kasilinganang mga isla pagtikad sa ilang mga panginabuhi ug pagtukod sa ilang mga pinuy-anan sa yuta.  Sama sa amahan sa balangay, ang nisulbong nga mga katilingban sa yuta duna say tagduma nga giila ug gitahud sa tanan ug maoy mohusay sa panagsungi sa mga sakop.

-o0o-

        Nausab ang dagway sa mga balangay dihang nakadunggo nang mga Katsila ug namugos pagpahamtang sa ilang kaugalingong sistema sa kagamhanan.  Gawas sa pinugsanay nga pagpangolekta sa buhis (tribute), pinugsanay nga pagpatrabaho (polo) ug pinugsanay nga pagtambong sa mga misa ug ubang kalihokan sa simbahan, gidid-an pa gyong mga molupyo sa pagbalhin gikan sa usa ka balangay ngadto sa lain ug gipugos pagpabalhin ang nanobrang mga molupyo sa dagkong mga balangay.

        Segun sa "The Roots of the Filipino Nation" ni O.D. Corpuz, klarong may ila nang sistema sa kagamhanan ang atong katiguwangan sa wa pang mga Katsila.  Nakaplagan nilang Ferdinand Magellan ug kaubanan nga mas organisado ang pamunoan ni Humabon sa Sugbo kay sa Limasawa.  Ug nakaplagan ni Miguel Lopez de Legazpi nga mas lapad ug adunahan ang gingharian ni Sulayman sa Manila kay sa Sugbo ug Limasawa.

-o0o-

        Apan ang labing lig-on mao si Sultan Kudarat sa Mindanao.  Napakyas ang mga Katsila pag-ilog sa mga isla nga iyang giduma.  Lahi nilang Humabon ug Sulayman, si Kudarat giila sa kasilinganang mga gingharian.  Nalupig niyang mga Katsila tungod sa pakighiusa sa iyang kaubananang sultan.  Nakamugna sila og mas gamhanang puwersa kay sa nag-iyahay pagpanalipod sa ilang mga isla.

        Matod ni Corpuz si Sultan Kudarat ang labing unang Pilipino nga nakaamgo nga ang Pilipinas usa ka nasud ug di nagkatag lang nga mga isla.  Mao nga samtang nilampos ang mga Katsila pagsabong sa mga Sugbuanon, Bol-anon ug mga Tagalog, ang mga Muslim ubos ni Kudarat wa gyod nila maulipon.

-o0o-

        Si Lorry dela Serna niingon nga si Reuben Canoy maoy nag-umol sa bag-ong mga barangay dihang mayor pa siya sa Cagayan de Oro City atol sa diktadura ni Marcos.  Gikopya ni Marcos ang ideya, giangkon nga iya ug gipatuman sa tibuok nasud.

        Sa atong pagpili sa mga tagduma sa atong barangay, hinaot nga di nato kalimtan ang kalunsay ug kagamhanan niini sa wa pa lugosa sa mga Katsila ug sa bag-ong mga malupigon.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com