Arangkada of Leo Lastimosa for March 11, 2012

Dear Sister Flory

Hapit na ko mosurender sa impeachment process.  Morag way kapaingnan.  Ang depensa nilampos pagtabon sa mga ebidensiya.  Ang prosekusyon nagkapandul-pandol.  Pipila ka senator-judges nilingiw samtang giyatakan ang mga lagda sa kaligdong.  Sama nimo, gitugyan na lang nako sa Ginoo ang pagpahamtang sa hustisya sa Iyang panahon.

Apan ang imong pamilya nipakita.  Gipakauwawan kang Corona, hapit na lang pasanginlang gi-angu-ango.  Dihang nakita tika sa TV, gihabolan ka sa kalinaw.  Nga mamugna lang sa tinuorayng pagpasaylo.  Determinado ang imong tingog--pintok ug lumo.  Matod nimo ang pagka manggihatagon nakaaghat nimo pagpasaylo sa mga Corona, apan ang hustisya nakapugos nimo pagbutyag sa kamatuoran mahitungod ni Renato Corona.

Gawas nga maayo nimo, gipakita sa Ginoo ang dakong kaluoy sa katawhan.  Samtang daghang hamtong masakiton, gigasahan kag himsog nga panglawas ug tin-awng panghunahuna.  Tungod sa talagsaong katuyoan.  Dihang ang pakigbisog hapit na mapukan, niabot ka sama sa hayag nga bituon pagpahinumdom namo sa di pagpakawa sa paglaom.

Salamat sa imong kaisog pagsangyaw sa kamatuoran.  Dihang gipamugos siya ni Gloria Arroyo sa Korte Suprema, mahimong nilampos si Corona pagtago sa iyang baho gikan sa Judicial and Bar Council ug sa iyang kaubanan nga nipatigbabaw ang iyang midnight appointment.  Wa ko magtuong iyang mapawong ang nagdilaab nga kamatuoran nga imong gikuptan.

Palihug lingkod sa witness stand.  Palihug itug-an giunsa ining nangangkon nga iyang katungod ang pagka Chief Justice pagpahamtang og inhustisya sa iyang mga paryente sud sa 30 ka tuig.  Palihug tug-ani ang mga senador giunsa paggamit ang gahom nga way kaligdong batok sa katawhan nga angay untang silbihan ug panalipdan.  Ikaw, nga tiguwang na, kansang bugtong hinagiban mao rang kamatuoran, makatudlo sa mga nahubog sa gahom sa leksiyon sa pagpaubos.

Tingali sobra ra ning among gipangayo gikan sa 90 anyos nga alagad sa Ginoo.  Apan among kaugmaon ug sunod nga henerasyon ang nahilambigit.  Kon palabyon kining panamastamas, sama rang gibaligya ang atong kalag ngadto sa yawa.  Unsa may atong gitudlo sa mga bata?  Nga kon katagoan sa mga lagda sa korte, mahimo rang magbinuang?  Nga mamintaha basta madaog lang sa korte?  Nga yatakan ang katarung kay dunay banggiitang mga abogado nga molungi sa kamatuoran?  Mao ba ni atong tinguha alang sa nasud?  Palihug ingna mi nga dili, Sister Flory.  Alang sa kaayuhan sa nasud, palihug ingna mi nga dili.

Kon pakauwawan ka sa Senado, ug simbako dunay daotang mahitabo nimo, momartsa ko sa kadalanan bisan mag-inusara, ug mangilaba sa Ginoo nga ablihan ang dagat ug lamyon ang Senado ug tanang nilawog ining nasura sa kaalaotan.

Ang Ginoo naa nimo.  Naa mi nimo.  Tarung nga mga Pilipinhon naa nimo.  Di ta magpabilin sa kangitngit.  Naa nimong kahayag.  Giyahi mi sa kaluwasan sa nasud.  Panalanginan ka sa Ginoo, Sister Flory.

(Suwat ni DEN alang ni Sister Flory Basa nga gidasonan na sa kaliboan nga nakabasa ini sa social media networks)  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for March 10, 2012

Di na mag-unay


Di angayng mag-unay ang mga pasahero ug mga drayber sa PUJs ug taxis.  Pulos sila mga biktima sa pinatuyangan nga pagsaka sa presyo sa lana.  Apan sud sa daghan nang katuigan sayon ra kaayo silang gibuwang sa lalis sa uminto sa plitehan.  Hinaot nga kahatagan ni nila og kinutoban sa labing daling panahon.
Kon sunudsunod ang pagsaka sa presyo sa lana, ang transport groups mangayo og usbaw sa plitehan.  Ang mga pasahero masuk-anon nga mopadayag sa ilang pagsupak.  Ilang panagbangga mosangpot sa init nga lalis.  Hinaot nga sa di pa ni mahitabo karon makaamgo ang mga drayber ug mga pasahero nga managsamang ilang interes ug mas kapanalipdan sa ilang panaghiusa.

-o0o-

Human sa labing uwahing hugna sa dagko ug subsob nga uminto sa krudo, gasolina ug ubang produkto sa lana, nakapasaka dayon og mga petisyon sa Land Transportation Franchising and Regulatory Board (LTFRB) ang taxi ug PUJ operators:  Niawhag sila og P10 nga patong sa P40 nga flagdown rate ug P1.50 ngadto sa P2 nga patong sa P7.50 nga minimum nga plite sa PUJs.
Mga pasahero nisumbalik dayon pinaagi sa pagpahibawo sa media nga mosamot sila og kaapiki kon tugotan ang dagkong uminto sa plitehan.  Ang Consumers Right for Economic Welfare (Crew) nipasidaan nga ang pagsaka sa plitehan mopamahal sa inadlaw nga mga palaliton.

-o0o-

Pulos sakto ang transport ug consumer groups:  Ang taxi ug PUJ drivers ang direktang naigo ug di mahimong ila lang um-umon ang dakong uminto sa lana; mas makaluluoy ang mga pasahero kay wa silay kapasahan sa dugang gasto sa plitehan.  Ang mga drayber ug mga pasahero managsamang masugamak sa mas mahal nga mga palaliton.
Mas makaayo alang sa transport ug consumer groups ang pagdawat sa kamatuoran nga ang mas makiangayong tubag sa krisis sa lana di ang uminto sa plitehan, nga mopasamot lang sa ilang kalisod, kon dili ang pag-ugkat sa gamot nga mga hinungdan.

-o0o-

Matag unay sa transport ug consumer groups, magkatawa ang higanteng mga kompaniya sa lana ug mga opisyal sa gobyerno nga nibunal og dagkong buhis sa mga produkto sa lana.  Gisusi na sa usa ka independenteng komitiba sa gobyerno ug pribadong sektor ang mga pagduda nga gipaburot sa mga kompaniya sa lana ang ilang ginansiya.  Gisubli pa sa Kongreso ang mga probisyon sa Oil Deregulation Law nga nitugot sa pinatuyangan nga pag-uminto sa lana.
Angayng maghiusa ang transport ug consumer groups pag-apura sa gobyerno paghimo sa mas dinaliang sulbad sa krisis:  Ang paglaslas sa buhis (Evat) sa mga produkto sa lana, aron nga di na kapasanginlan nga niapil og pahimus sa mga konsumidor sa matag usbaw sa presyo sa lana pinaagi sa pagkolekta og mas dakong Evat.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for March 9, 2012

Kaamguhan ni Mar


Kumbinsido si Transportation Secretary Mar Roxas nga gikinahanglan niya ang Sugbo, nga maoy labing daghan og mga botante gawas sa Metro Manila, kon ganahan siyang mag-presidente sa 2016.  Hugot siyang nagtuo nga ang suporta sa mga Sugbuanon dako og matabang niya pagsugakod sa nagkalig-on nga makinarya ni Bise Presidente Jejomar Binay.
Mas daghan ang boto ni Roxas sa Sugbo kay sa natigom ni Presidente Aquino bisan kon si Gobernador Gwen Garcia lunod patay nga nangampanya alang ni kanhi defense secretary Gibo Teodoro.  Maong, upat ka tuig sa di pang sunod nga piniliayng presidensiyal, gipaningkamotan ni Roxas nga madugangan ang iyang mga dumadapig sa Sugbo, di makuhaan.

-o0o-

Sa hiktin nga panglantaw ni Roxas ug sa mga naglibot niya sa kaulohan, dakong hulga sa iyang politikanhong ambisyon ang panagbuwag nilang Kongresista Tommy Osmena ug Cebu City Mayor Mike Rama.  Maong ginamit ang iyang maayong relasyon sa duha ka pundok, nisuway si Roxas paghilot sa panagsungi nilang Osmena ug Rama.

Kasaligang tinubdan nagbutyag nga nitanyag si Roxas nga magbaylo og puwesto silang Osmena ug Rama sa 2013:  Mag-mayor si Osmena ug mag-kongresista si Rama.  Si Rama niuyon.  Apan si Osmena nitataw nga iyang pildehon si Rama bisan unsay daganan aron makaila kinsay tinuod nga hawod sa politika sa Sugbo.

Gikatahong mao ni hinungdan sa pagsiningkahay nilang Roxas ug Osmena sa ilang panagtagbo sa Sugbo.

-o0o-

Human sa tigom, nideklarar si Osmena nga wa kinahanglana sa Bando Osmena-Pundok Kauswagan (BO-PK) ang Liberal Party (LP).  Gidasonan sang Osmena ang reklamo sa ubang mga dumadapig ni Aquino nga napasagdan sa Malakanyang ang Sugbo.  Apil sa gipangluoran ni Osmena mao ang pag-isnab ni Aquino sa iyang girekomendar nga pipila ka alyado.
Ang alyansa nilang Mayor Rama ug kanhi kongresista Tony Cuenco nga pulos nangangkon nga silay opisyal nga mga kandidato sa LP nakapalig-on sa pagduda nga magkabuwag nang BO-PK ug LP ug maputol nang suod nga relasyon nilang Roxas ug Osmena.

-o0o-

Apan sa niaging semana, si Rama ni-amen ni Binay atol sa pinirmahay sa kauyonan sa pipila ka luna nga naapil sa Provincial Ordinance 93-1.  Gitangkil pang Rama ang iyang alyadong mga konsehal nga silang Edgar Labella ug Joey Daluz.
Sa iyang pagduaw sa Sugbo karong semanaha, si DILG Secretary Jesse Robredo, nga mao say bise presidente sa LP, nakigtagbo nilang Osmena, kanhi kongresista Raul del Mar ug ubang sakop sa LP sa Sugbo, apil nang mga nangapilde sa niaging piniliay.  Apan wa imbitaha ni Robredo silang Rama, Cuenco ug kaubanan.
Akong ubos nga hubad:  Nakadawat na si Roxas sa kamatuoran nga di mahitabong magkahiusa pagbalik silang Osmena ug Rama; ug nakaila na siya kinsa sa duha ang tinuod nga masaligan sa Sugbo.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for March 8, 2012

Depensa ni Corona


Sama sa naandan, ang labing uwahing pagtubag ni Chief Justice Renato sa mga pasangil batok niya nakapatumaw na sab sa dugang mga pangutana.  Kay gawas nga gipili ra ang mga pasangil nga tubagon, nihit kaayo sa mga detalye.  Nga nakapasamot lang hinuon sa mga pagduda nga determinado gyod siyang motabon sa kamatuoran.
Nipasalig si Corona nga iyang mapatin-aw hangtod sa kataposang usa ka dako ang tanang kuwarta ug kabtangan nga nalista sa iyang statement of assets, liabilities and net worth (SALN).  Apan way giluwatan nga bisan unsang detalye.  Gawas sa pag-ingon nga dato na siyang daan sa wa pa mo-asumir og bisan unsang katungdanan sa gobyerno.

-o0o-

Di ni ang unang higayon nga nangangkon si Corona sa iyang ka-adunahan.  Sa usa sa iyang mga diskurso sa nataran sa Korte Suprema, nipahibawo siya nga dako ang kabilin nga napanunod niya ug sa iyang asawa mao nga dako kaayo ang ilang natigom sa niaging 40 na ka tuig.  Gahapon, niangkon si Corona nga dako ang iyang natigom gikan sa iyang pagduma sa pribadong mga kompaniya sa wa matudlo sa gobyerno.
Way makalalis sa maayong kapalaran ni Corona.  Wa siyay nahimong krimen sa pagdawat sa dakong kabilin ug dagkong suholan.  Apan nganong wa man ideklarar ang kinatibuk-an nga katigayonan sa iyang SALN?

-o0o-

Nipasumbingay nang daan ang mga abogado sa depensa nga angkunon ni Corona nga nasipyat ang iyang SALNs ug, inay konbiktuhon sa Senate Impeachment Court ug palagputon sa katungdanan, angayng ipatigbabaw ang iyang katungod sa paghimo sa tukmang kausaban.  Karong bag-o, gihisgutan nilang dugang mga detalye sa depensa:

• Ang abogado ug accountant ni Corona maoy naghimo sa SALN ug maoy nakahimo sa tanang kasaypanan ug igo lang gipapirma si Corona; ug
• Ang clerk of court sa Korte Suprema, nga custodian sa SALNs ni Corona ug ubang mga mahistrado, maoy dunay katungdanan sa pagsubli sa kamatinud-anon sa SALNs, busa di angayng silotan si Corona sa kapakyas sa laing opisyal pagtuman sa iyang trabaho.

-o0o-

Nasimhotan na diayng daan sa House Prosecution panel ang mga depensa ni Corona.  Matod ni House Deputy Speaker Erin Tanada, tigpamaba sa prosekusyon, di makapanghunaw og responsibilidad si Corona sa kasaypanan sa iyang SALNs.  Matod ni Tanada lisod tuohan nga ang clerk of court ug ang abogado ug accountant ni Corona dunay hingpit nga kasayuran sa tanan niyang katigayonan ug mga utang.
Laing timaan nga di gyod hingpit nga andam si Corona pagtubag sa mga pasangil batok niya:  Nitataw nga andam siyang moatubang sa senator-judges apan mag-agad ra sa iyang mga abogado.  Wa tingali nakahunghong ni Corona nga naunhan na siya sa samang linya sa iyang mga abogado:  Nga si Corona ray ilang agdon molingkod ba sa witness stand o dili.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for March 7, 2012

Kawat ni Miriam


Ang kamapalabilabihon nga manulti ni Senador Miriam Defensor-Santiago nisumbalik na niya.  Daghan na uyamot ang iyang mga pakauwaw ug panginsulto batok sa mga nangahas pagsukwahi sa iyang baruganan. o bisan sa mga nagdumili lang pagpaminaw niya.  Nga iyang gihimo di lang kausa, kaduha, katulo kon dili sa hapit tanang hugna sa impeachment trial nga iyang gitambongan.
Maong kasarangan lang nga may napuno na sa nagbuwa niyang mga pangasaba, may gipul-an na sa way pupanagana niya nga pagwarawara nga mas maayo siya kay ni bisan kinsa kon mga lagda na sa paghusay sa mga kaso ang hisgutan, ug may nagsusi na unsa kamatinud-anon ang iyang mga pangangkon.

-o0o-

Ang blogger nga "uniffors" naka-utingkay og gamayng bahin sa kasaysayan sa kinabuhi ni Santiago nga nisukwahi sa iyang mga pangasaba sa impeachment trial.  Sa usa sa iyang maisugon nga pagbarug, gipasanginlan ni Santiago silang Kongresista Reynaldo Umali ug Kongresista Jorge Banal nga mga "mga kawatan" tungod sa ilang paghupot sa signature card sa dollar accounts ni Chief Justice Renato Corona sa Philippine Savings Bank.
Si Banal niangkon nga nakadawat og photocopy gikan sa wa mailhing tinubdan niadtong Enero 31.  Gibilin lang ang dokumento sa gate sa iyang bay sa Quezon City.  Sa iyang bahin, si Umali nakadawat og kopya sa dokumento niadtong Pebrero 2.  Gihulagway niya nga "small lady" ang nagtunol sa dokumento.

Gi-sermonan silang Santiago nga di angayng modawat lang og papel gikan ni bisan kinsa.  "Kon di kang kapasabot giunsa nimo pagkuha ang dokumento, klaro kaayo nga imo nang kinawat!," nisingka si Santiago.

-o0o-

Segun sa website sa Ramon Magsaysay Award (http://www.rmaf.org.ph/Awardees/Biography/BiographySantiagoMir.htm), dihang editor pa si Santiago sa Philippine Collegian sa University of the Philippines (UP), nagsuwat siya og editorial pinasikad sa usa ka kinawat nga dokumento.

Gibutyag ni Santiago ang kalambigitan sa UP sa Dow Chemical Company sa pagtuon sa chemical weapons alang sa Vietnam.  Base sa dokumento nga, niya pa, sekretong gihatag usa ana ka tungang gabii, ang  editorial, "Dow is Here," nibisto nga ang kompaniya nangabang sa research facilities sa UP College of Agriculture sa Los Baños.

-o0o-

Ang editorial gipatik sa iyang kinatibuk-an sa usa ka pamantalaan sa Manila.  Haskang uwawa sa presidente sa UP niadtong higayona nga si anhing Heneral Carlos Romulo.  Gihangyo niya si Santiago sa pagbutyag sa iyang tinubdan.  Nagdumili si Santiago.

Gipasigarbo ni Santiago ang panghitabo, human siya nakadawat sa Ramon Magsaysay Award, isip ebidensiya sa iyang kaisog.  Nganong gitulisok na man niya karon silang Umali ug Banal?  Kapasanginlan ba diay dayong nangawat tungod lang kay nagdumili pagbutyag sa tinubdan sa ilang dokumento?  Nga igo ra man diay silang nisunod sa gihimo ni Santiago?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for March 6, 2012

Konsabo sa lana

           May polis nga namadlong sa mga bugoy sa eskina.  Nga gipasanginlan nga nangulata sa mga molupyo nga nanglabay.  Ang polis nitampok sa iyang dughan ug nipadayag og simpatiya sa mga biktima.  Maisugon sab nga nipasidaan sa mga bugoy nga angayng hunungon na ang ilang pangabuso batok sa inosenteng mga sakop sa katilingban.
           Apan kutob ra sa sulti ang pasidaan sa polis.  Way bugoy nga nasilotan.  Padayon ang ilang pagpanghasi sa labing kabos nga mga molupyo nga way katakos pagpanalipod sa ilang kaugalingon.  Nakapasamot sa eskandalo mao nga, luyo sa pagpadayag sa polis og simpatiya sa mga molupyo, nabisto nga ni-ambit diay sa pagpatid sa mga biktima.

-o0o-

    Ang polis way kalainan sa gobyerno.  Ang mga bugoy way kalainan sa higanteng mga kompaniya sa lana.  Ang makaluluoy nga mga biktima mao kitang kabos nga mga konsumidor nga maoy labing nabuktot sa matag higayon nga ipahamtang ang makalilisang nga usbaw sa presyo sa mga produkto sa lana.
    Kutob ra sa pasidaan ang gobyerno.  Way bisan usa ka kompaniya sa lana nga nasilotan.  Padayon ang ilang panaugdaog sa mga konsumidor nga di kapanagang sa ilang gibunal nga mga uminto.  Nakapasamot sa eskandalo mao nga, luyo sa pagpaka-aron-ingnon nilang Presidente Noynoy Aquino ug ubang opisyal sa gobyerno, ni-ambit sab diay sila og pangilkil sa mga biktima.

-o0o-

    Mao ni ang nangalisbo nga kamatuoran:  Sa matag usbaw sa matag litro sa krudo, gasolina ug kerosene ug sa matag kilo sa liquified petroleum gas (LPG), moburot sab ang koleksiyon sa gobyerno sa 12% nga expanded value added tax (Evat) nga gipahamtang sa tanang produkto sa lana.
    Sa yanong pagkasulti, dako kaayo ang tentasyon sa gobyerno sa paglingiw-lingiw lang, kon di man sa pagdasig gyod, sa subsob ug dagkong uminto sa lana kay mas modako man sab ang ilang koleksiyon sa Evat.  Mahimong pagarpar lang diay ang ilang pagpadayag og simpatiya, kay mahinangpon man sab diay silang nitabang pagbunal sa mga konsumidor.

-o0o-

    Sama sa mga bugoy, ang mga kompaniya sa lana nagpatuyang sa pangabuso.  Kay nahibawo man nga, gawas sa hingpit nilang kagawasan pagpaburot sa ginansiya ubos sa oil deregulation law, ang gobyerno tua kapusta nila.
    Sama sa nagpa-poging polis, ang gobyerno di sab makabadlong sa pagpahimus.  Kay gawas nga nakahimo na og balaod nga naggapos sa ilang kamot, ang gobyerno nahibawo nga ang pagsamot sa pagpa-buktot sa mga konsumidor nagkahulogan sa mas dakong kita sa ilang panudlanan ug mas adunahang tinubdan sa ilang galastohan.

Makapanghunaw silang Presidente Aquino ug ang Sugbuanong Energy Secretary nga si Rene Almendras nga igo lang nilang napanunod kining eskandalo sa nangaging mga pamunoan.  Apan, sama sa ilang gisundan, di sila mapasaylo sa pagpa-undayon pagpahimus sa labing kabos sa katawhan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for March 5, 2012

Depensa sa amnesia


Ang desisyon nilang Chief Justice Renato Corona ug mga abogado nga di siya palingkuron sa witness stand sa pagpadayon sa impeachment trial sunod semana di makatabang sa ilang kaso:

• Nagpasabot ni nga ang mga abogado ni Corona, inay moisip niya nga labing lig-on nga saksi pagpanalipod sa iyang kaugalingon gikan sa tanang pasangil sa prosekusyon, nakumbinser nga makadaot ang ilang kliyente sa ilang depensa;
• Nagmatuod ni nga si Corona mismo, sukwahi sa iyang pasalig sa wa pa magsugod ang husay nga andam motubag sa mga pasangil batok niya, nabalaka nga ang pagpangunay paghatag sa iyang testimoniya makapatumaw lang hinuon sa dugang pagduda sa iyang kahaom sa katungdanan.

-o0o-

Kon di motubang si Corona sa 23 ka senator-judges, unsaon man niya pagpasabot ang dakong kang-a tali sa iyang gideklarar sa iyang statement of assets, liabilities and net worth (SALN) nga P3.5 milyones ang iyang kuwarta sa bangko ug sa nabisto na niyang peso accounts nga mokabat og P31.5 milyones?
Kon patuyangan si Corona, ipahamtang niyang lapad nga amnesia.  Gusto niya nga kalimtan sa senator-judges ug sa tanang nagsunod sa impeachment trial ang nabisto niyang peso accounts sa Philippine Savings Bank.  Niinsistir si Corona nga ang pagdawat sa mga ebidensiya gikan sa PSBank dakong kalapasan sa iyang katungod sa privacy.

-o0o-

Nipasangil ang mga abogado ni Corona nga ang duha ka supina nga giluwatan ni Senate President Juan Ponce Enrile batok sa PSBank, nga maoy nakapabisto sa dagko niyang peso accounts, gipasikad sa usa ka pekeng dokumento nga gipresentar sa prosekusyon.  Kini bisan napamatud-an na sa buwag nga imbestigasyon sa Senado nga tinuod ang dokumento ug nga susihunon na lang kinsay naghatag ini sa prosekusyon.
Hukman sa Senado ang mosyon ni Corona dayong sugod sa presentasyon sa depensa karong Marso 12.  Kon ipabilin sa senator-judges ang labing lig-ong mga ebidensiya sa prosekusyon, apiki si Corona.  Kon ibasura, mag-ngisi siya.

-o0o-

Sa pag-umol sa taktika sa depensa, klarong wa mangonsulta si Corona sa iyang katiguwangan.  Nga nakahunghong unta niya nga ang tinagoan nga nabisto na lisod na kaayong tabonan pagbalik.  Mas makaayo niya kon mangandam na pagtubag inay mo-insistir nga pakalimtan ang mga pasangil batok niya.
Nga makiangayon lang.  Kay di motugot ang katawhan, ang tinuorayng bosing sa impeachment trial ni Corona, nga hukman ang kaso sa technicalities, sinalikway ang tinuorayng unod sa kasayurang nahibaw-an sa husay.  Ang kaugmaon ni Corona di angayng hukman pinasikad sa kangilngig sa mga abogado sa depensa ug sa prosekusyon, ni sa kahimtang sa panghunahuna sa pipila ka senator-judges, kon dili sa kamatinud-anon ni Corona pagsilbi sa katawhan ug sa iyang kahaom pagpadayon pagduma sa Korte Suprema.  O sa kakuwang nila.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com